XI. yüzyıl mûsikî nazariyecilerinden İbn Zeyle’nin El-Kâfî Fi’l-Mûsikâ adlı eserinde “ses, nağme, aralık, cins ve cem” kavramı

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2019

Yazarlar

Öncel, Mehmet

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

4. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Araştırma projeleri

Organizasyon Birimleri

Organizasyon Birimi
İslami İlimler Fakültesi, Temel İslam Bilimleri Bölümü
Köklü bir geçmişe sahip olan İslami İlimler, güçlü bir gelenek oluşturmuştur. Bu gelenek içerisinde, akıl ile vahiy, fizik ile metafizik arasında uyum sağlanmıştır. Ne var ki modern dönemde bu uyum bozulduğu için daha önce var olmayan dinî , hukukî, itikadî, sosyal, psikolojik vb. pek çok problemle karşılaşılmıştır. Bu problemlere çözüm üretilmesi, din ile dünya arasındaki uyum ve yakınlaşmanın yeniden tesisini gerektirmektedir. Bu da İslami ilimlerde nitelikli çalışmalar yapmakla mümkündür.

Dergi sayısı

Özet

İslam dünyasında yoğun savaşlar, taht kavgaları ve siyasi istikrarsızlıkların söz konusu olduğu XI.-XIII. yüzyılları arası, musiki tarihi ve nazariyesi bakımından karanlık dönem olarak tavsif edilmektedir. Isfahan'ın önemli ilim adamı vesanatkarlarından İbn Zeyle (ö. 1048) zikri geçen dönemde yaşamış birisidir. İbn Sina'nın (ö. 1037) gözde öğrencilerinden olup el-Kafi fi'l musika genel olarak bakıldığında içerik sıralamsı da dahil olmak üzere pek çok edvar kaynaklarıyla paralellik arz etmektedir. Buna göre müziğin tarifi, sesin oluşumu ve sebepleri, uyumlu uyumsuz nağmeler, aralıklar, aralık çeşitleri, cins, cins çeşitleri, cem intikal (seyir), ika ika çeşitleri, lahinler, müzik aletleri gibi konuları sırayla ele almıştır. Bu eserinde Kindi, Farabi ve İbn Sina2nın musikiye dair görüşlerini eleştirel bir tarzda ele almış ve gördüğü hataları ayrıntılı bir şekilde tshih etme gayretinde olmuştur. Aralık ve perdelerin isimlendirilmesi hususunda ebced harfleri yerine sayıları kullanması ve özellikle ika hususunda takip ettiği yöntem yenilik olarak kabul edilebilir ve bu yönüyle kendisinden önceki müelliflerin eserlerinden farklılık arz etmektedir. Bu çalışmada İbn Zeyle'nin kısaca hayatı ve eserlerine yer verilecektir. ardından bildirinin ana konusu olan sesin oluşumu ve duyulması, sesin tizliği ve pestliği, nağme, aralık, aralık çeşitleri, cins, cins çeşitleri, cem ve cem çeşitlerine dair konular ele alınacaktır.
11th to13th centuries in which there happened intense wars, rights for the throne and political instabilities, are considered as a dark age for the music theory and music history. However, recent studies show the opposite. Ibn Zayla, who is one of the important philosophers and artists in Isfahan, lived in this period. He is one the favourite students of Ibn Sina and wrote his work Al-Kâfîi al-musika. In this respect, he contributed to the understanding of 11th century music theory. Al-Kâfîi al-musika is generally similar to adwars (music theory books) in many ways including content ordering. It deals with topics such as definition of music, creation of sound and its reasons, consonant and inconsonant tunes, interval and its types, genre and its types, scale, transition, rhythm and its types, music, and music instruments in order. In his work, he handled in detail the opinions of Kindi, Farabi, and Ibn Sina on music with a critical approach and he attempted to correct the mistakes that he realized. Using numbers instead of abcad letters (alphabetic letters) in naming intervals and pitches and his method about rhythm might be considered as a novelty and he differed from his predecessors’ works in this relation. In this study Ibn Zayla’s life and works will be mentioned briefly. Afterwards, the main subject of this study, i.e. the topics of creation and hearing of sound, sharpness and deepness of sound, tune, interval and its types, genre and its types, scale and its types will be explained.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

İbn Zeyle, el-Kafi fi'l-musika, Müzik teorisi, Müzik, XI. yüzyıl, Music Theory, Music, 11th century

Kaynak

Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi, 14-17 Şubat 2019

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Öncel, M. (2019). XI. yüzyıl mûsikî nazariyecilerinden İbn Zeyle’nin El-Kâfî Fi’l-Mûsikâ adlı eserinde “ses, nağme, aralık, cins ve cem” kavramı, 4. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi, Yalova, 14-17 Şubat 2019. (ss. 239-251).