Şanlıurfa müziğinde hoyrat ve hoyratçılık: Yaşar Özden örneği
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2019
Yazarlar
Öncel, Mehmet
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Necmettin Erbakan Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Anadolu coğrafyasında müziğin en çok kullanıldığı yerlerden birisi de şüphesiz Urfa’dır. Açık konservatuvar olarak tabir edilen Urfa’da halkın büyük bir çoğunluğu şarkı, türkü, ilahi, kaside, uzun hava, gazel ve hoyratlarla alakadar olmaktadır. Özellikle düğünlerde, kına gecelerinde, asbap gecelerinde, mevlitlerde, dağ yatılarında, sıra gecelerinde vb. halkın bir sebeple bir araya geldikleri mekan ve zamanlarda bu tür müzikler icra edilmektedir. Şanlıurfa’da yüzyıllardır usta-çırak ilişkisiyle devam eden müzik meşk silsilesi, son dönemlerde kurulan Türk halk müziği korosu, güzel sanatlar fakültesi, konservatuvar, eğitim fakültelerine bağlı müzik eğitimi anabilim dalları ve müzik eğitimi veren diğer kurumlar aracılığıyla bilimsel bir hüviyete bürünmeye başlamıştır. Bu makale nitel araştırma yöntemiyle ele alınmış, veriler doküman taramasıyla toplanıp, içerik analizi ile analiz edilmiştir. Ayrıca müzik kuramı olarak Arel-Ezgi sistemi temel alınarak hoyratın makam tahlilleri yapılmış olup, Finale nota programı ile yazılmıştır. Bu çalışmanın kapsamı Şanlıurfa müziğine dairdir. Sınırlılığı ise Şanlıurfa’da okunan hoyrat formu ve Şanlıurfalı hoyratçılardan Yaşar Özden’in İstanbul İş Sanat Merkezi’nde Oxfordlular Sıra Gecesi Grubu tarafından icra edilen konserde okumuş olduğu Divan hoyratı ele alınıp notasıyla beraber makam tahlilinden oluşturmaktadır. Bu makalenin amacı daha önce literatüre kazandırılmamış Yaşar Özden’in hayatı ve müzik çalışmalarını tanıtmaktır. İlaveten halk müziğinde hoyrat formu ve Yaşar Özden’in okumuş olduğu hoyratı akademik sahada tanıtmaktır. Kısaca bu makalede Şanlıurfa müziğinin genel yapısı, hoyrat formunun tanımı, yapısı, çeşitleri, Yaşar Özden’in hayatı, müzik geçmişi ve okumuş olduğu hoyratın notası ile beraber makam tahlili ele alınmıştır. Bu çalışmada elde edilen sonuç Yaşar Özden’nin Urfa yöresine özgü hoyrat okuma tavrını bihakkın yerine getirmiş olmasıdır. Okunan hoyrat mevcut makamın üst oktavından, köşeli ve az gırtlak nağmesi kullanılarak icra edilmiştir.
Şanlıurfa is among the first places that comes to mind in Anatolian geography in terms of music. A great majority of the population in Şanlıurfa, a city also known as “open conservatory” is interested in songs (şarkı), folk songs (türkü), hymns (ilahi), qasidahs (kaside), ghazals (gazel) and hoyrats.These types of music are performed principally in the special gatherings of the common folk, such as weddings, henna nights, asbab geceleri (the night ceremonies in which the groom wears the suit prepared for him), mawlids (mevlid), dağ yatıları (seasonal short-time migrations to the mountains) and sıra geceleri etc. The silsila of meşk based on master-apprentice relationship which has been continuing over centuries took a scientific frame through Turkish Folk Music Choir, Faculty of Arts, Conservatory, Faculty of Music Education and other organizations providing music education. This article makes use of qualitative research methods alongside with content analysis for the data. The general subject of this research is Şanlıurfa’s traditional music. Its special focus will be on the form “Hoyrat” frequently performed by the city dwellers known as Hoyratçılar. In addition to the above-mentioned information the Divan Hoyrat sang by Yaşar Özden, during the concert at Istanbul İş Sanat Center by the Oxfordlular Sıra Gecesi Group, will be analyzed in terms of melodical structure, maqam and notation. In short, throughout this research, general structure of the above-mentioned music in Şanlıurfa, description of the musical form “Hoyrat” and its types, the life of Yaşar Özden and his musical background will be discussed.
Şanlıurfa is among the first places that comes to mind in Anatolian geography in terms of music. A great majority of the population in Şanlıurfa, a city also known as “open conservatory” is interested in songs (şarkı), folk songs (türkü), hymns (ilahi), qasidahs (kaside), ghazals (gazel) and hoyrats.These types of music are performed principally in the special gatherings of the common folk, such as weddings, henna nights, asbab geceleri (the night ceremonies in which the groom wears the suit prepared for him), mawlids (mevlid), dağ yatıları (seasonal short-time migrations to the mountains) and sıra geceleri etc. The silsila of meşk based on master-apprentice relationship which has been continuing over centuries took a scientific frame through Turkish Folk Music Choir, Faculty of Arts, Conservatory, Faculty of Music Education and other organizations providing music education. This article makes use of qualitative research methods alongside with content analysis for the data. The general subject of this research is Şanlıurfa’s traditional music. Its special focus will be on the form “Hoyrat” frequently performed by the city dwellers known as Hoyratçılar. In addition to the above-mentioned information the Divan Hoyrat sang by Yaşar Özden, during the concert at Istanbul İş Sanat Center by the Oxfordlular Sıra Gecesi Group, will be analyzed in terms of melodical structure, maqam and notation. In short, throughout this research, general structure of the above-mentioned music in Şanlıurfa, description of the musical form “Hoyrat” and its types, the life of Yaşar Özden and his musical background will be discussed.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Müzik, Sıra Gecesi, Türkü, Hoyrat, Yaşar Özden, Music, Folk Music
Kaynak
İSTEM
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
17
Sayı
34
Künye
Öncel, M. (2019). Şanlıurfa müziğinde hoyrat ve hoyratçılık: Yaşar Özden örneği. İSTEM, (34), 353-362.
