Anayasa Mahkemesi kararlarının Anayasa değişikliklerine etkisi

Abstract

Çalışmamız Türk hukukuna odaklanacaktır. Türkiye’de yeni anayasa yapımı genellikle darbe sonucunda, anayasa değişiklikleri ise parlamento da aşılamayan siyasal krizler sonucunda gerçekleştirilmiştir. Kısacası kriz yaşanmadan köklü değişiklik yapılması oldukça sınırlıdır. Bu krizler yasama organından kaynaklı olacağı gibi bazen yürütme bazen de yargı organından kaynaklı olabilir. Yargı organları sınırlı da olsa bu tür siyasal krizlere neden olur. Anayasa Mahkemesi Türk hukuk sistemine 1961 Anayasası ile birlikte girmiştir. Her ne kadar Anayasa Mahkemesi bazı hukuki normların anayasa uygunluğu denetimini yapmak için kurulmuş olsa da zaman zaman yargısal aktivizm yaparak siyasal karar verdiği olmuştur. Anayasa mahkemesi 1961 Anayasası döneminde de 1982 Anayasası döneminde de bu tür kararlar verebilmiştir. Örneğin Anayasa Mahkemesi, 2007 yılında verdiği kamuoyunda “367 kararı” olarak bilinen karar önemli anayasa değişikliğine sebep olmuş, Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi referandum sonucunda kabul etmiştir. Bu karar dolaylı da olsa hükümet sisteminin değişmesine sebep olmuştur. Bu tebliğde Anayasa mahkemesinin Anayasa değişiklikleri denetiminde verdiği kararlara değinilmeyecektir. Bu tebliğde anlatılmak istenen Anayasa mahkemesinin norm denetimi sonucunda verdiği kararların anayasa değişikliklerine ne gibi etkisi olduğu ve nasıl siyasal krizlere sebep olduğudur.