Multiplexity in civilization studies: Insights from Ibn Khaldun and Said Halim Pasha
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2018
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İbn Haldun Üniversitesi
Erişim Hakkı
Attribution-ShareAlike 3.0 United States
info:eu-repo/semantics/openAccess
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
The study of civilization has always been approached from various perspectives. A closer appraisal of some of these pursuits reveals at least three major trends, especially in the contexts of Islamic and Western civilizations. The first trend employs more of a “historio-empirical” approach; the second emphasizes a “religiophilosophical” approach; and finally, the last trend adopts more of a “multiplex” approach to the study of civilizations. Whilst the first two trends are equally applicable to Islamic and western civilizations, the “Multiplex” trend is arguably more pronounced in the study of Islamic civilization. The paper argues that “Multiplexity”, subsuming multiplicity and complexity on methodological terms, is best represented by the works of Ibn Khaldun and Said Halim Pasha. This approach to civilization studies, among other things, challenges reductionism both on methodological as well as epistemological grounds. Compared to the other two, it gives due attention to multiple factors, such as economic, political, cultural, religious, historical, philosophical and physical factors, and the interlocking intricacies among them in an effort to account for the phenomenon of civilization. It can, therefore, present an alternative, but more holistic, approach to civilization studies, and in that, it transcends the impasse posed by historical, economic, physical, racial, religious and other determinisms and reductionisms.
Medeniyet çalışmasına her zaman çeşitli açılardan yaklaşılmıştır. Bu arayışların bazılarının daha yakından değerlendirilmesi, özellikle İslam ve Batı medeniyetleri bağlamında, en az üç ana eğilimi ortaya koymaktadır. İlk eğilim daha “tarihsel-ampirik” bir yaklaşım kullanıyor; ikincisi “din felsefesi” yaklaşımını vurgulamaktadır; ve nihayet, sonuncusu medeniyetlerin incelenmesine daha fazla “çoğulculuk” yaklaşımı benimsemiştir. İlk iki eğilim İslam ve batı medeniyetlerine eşit olarak uygulanabilse de, “çoğulculuk” eğilimi, İslam medeniyetinin çalışmasında tartışmasız daha belirgindir. Çalışma, metodolojik terimlerdeki çoğulculuk ve karmaşıklığı vurgulayan “Çoğulculuk”un en iyi İbn Haldun ve Said Halim Paşa'nın eserleri ile temsil edildiğini savunuyor. Medeniyet araştırmalarına yönelik bu yaklaşım, diğer şeylerin yanı sıra, hem metodolojik hem de epistemolojik gerekçelerle indirgemeciliği zorlamaktadır. Diğer ikisi ile karşılaştırıldığında, uygarlık olgusunu hesaba katma çabası içinde ekonomik, politik, kültürel, dini, tarihsel, felsefi ve fiziksel faktörler ve aralarındaki birbirine geçen karmaşıklık gibi birçok faktöre dikkat çeker. Bu nedenle, medeniyet çalışmalarına alternatif fakat daha bütünsel bir yaklaşım sunabilir ve bu sayede tarihsel, ekonomik, fiziksel, ırksal, dini ve diğer determinizmlerin ve indirgemeciliklerin ortaya çıkardığı çıkmazları aşar.
Medeniyet çalışmasına her zaman çeşitli açılardan yaklaşılmıştır. Bu arayışların bazılarının daha yakından değerlendirilmesi, özellikle İslam ve Batı medeniyetleri bağlamında, en az üç ana eğilimi ortaya koymaktadır. İlk eğilim daha “tarihsel-ampirik” bir yaklaşım kullanıyor; ikincisi “din felsefesi” yaklaşımını vurgulamaktadır; ve nihayet, sonuncusu medeniyetlerin incelenmesine daha fazla “çoğulculuk” yaklaşımı benimsemiştir. İlk iki eğilim İslam ve batı medeniyetlerine eşit olarak uygulanabilse de, “çoğulculuk” eğilimi, İslam medeniyetinin çalışmasında tartışmasız daha belirgindir. Çalışma, metodolojik terimlerdeki çoğulculuk ve karmaşıklığı vurgulayan “Çoğulculuk”un en iyi İbn Haldun ve Said Halim Paşa'nın eserleri ile temsil edildiğini savunuyor. Medeniyet araştırmalarına yönelik bu yaklaşım, diğer şeylerin yanı sıra, hem metodolojik hem de epistemolojik gerekçelerle indirgemeciliği zorlamaktadır. Diğer ikisi ile karşılaştırıldığında, uygarlık olgusunu hesaba katma çabası içinde ekonomik, politik, kültürel, dini, tarihsel, felsefi ve fiziksel faktörler ve aralarındaki birbirine geçen karmaşıklık gibi birçok faktöre dikkat çeker. Bu nedenle, medeniyet çalışmalarına alternatif fakat daha bütünsel bir yaklaşım sunabilir ve bu sayede tarihsel, ekonomik, fiziksel, ırksal, dini ve diğer determinizmlerin ve indirgemeciliklerin ortaya çıkardığı çıkmazları aşar.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Islamic Civilization, Religiophilosophical, Historio-Empirical, Multiplexity, Reductionism, İslam Medeniyeti, Din Felsefesi, Tarihçi-Ampirik, Çoğulculuk, İndirgemecilik
Kaynak
İbn Haldun Çalışmaları Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
3
Sayı
2
Künye
Miftah, M. (2018). Multiplexity in civilization studies: Insights from Ibn Khaldun and Said Halim Pasha. İbn Haldun Çalışmaları Dergisi, 3(2), 203-224.
