Kanûnî Sultan Süleyman ve dönemi: Yeni kaynaklar, yeni yaklaşımlar

Abstract

Nüvesi 26-27 Eylül 2019 tarihinde İbn Haldun Üniversitesi Süleymaniye Yerleşkesi’nde düzenlenen “II. Uluslararası Süleymaniye Sempozyumu: Kanûnî Sultan Süleyman ve Dönemi” başlıklı sempozyumda atılan elinizdeki çalışma, 1520-1566 yıllarını kapsayan kırk altı yıllık hükümdarlık dönemiyle Osmanlı tarihinde en uzun süre tahtta kalan padişah olan Kanûnî Sultan Süleyman ve saltanat dönemine odaklanmaktadır. İcra ettiği seferler, yürüttüğü siyasî ve diplomatik faaliyetler, uygulamaya koyduğu düstur ve kanunlarla Osmanlı İmparatorluğu’nu on altıncı yüzyılın en etkili devletlerinden biri haline getiren Sultan I. Süleyman, Avrupalı tarihçilerce “Muhteşem,” Türk tarihçiler tarafından ise “Kanûnî” sıfatıyla anılmıştır. Tüm güç ve ihtişamına rağmen padişahın ailevî ilişkileri, askeri seferlerin halka yüklediği mâlî yükümlülükler ve dinî tartışmaların eşlik ettiği bazı sosyal buhranlar Osmanlı tarihinin bu önemli dönemini dikkatle incelemeyi gerektirir. Bu dönemde yetişen ya da bizzat padişah tarafından görevlendirilen Mimar Sinan, Ebüssuûd Efendi, Bâkî, Barbaros Hayreddin Paşa, Celâlzâde Mustafa Çelebi, Kınalızâde Ali Çelebi, Taşköprîzâde gibi isimler Osmanlı kültür ve medeniyetinin klasik ürünlerini ortaya koymuşlardır. Fas’tan Endonezya’ya uzanan geniş bir coğrafyada etkisini hissettiren ve bu coğrafyada yaşayan toplumların tarihinde kalıcı bir miras bırakan Kanûnî Sultan Süleyman ve dönemi sonraki yüzyılların siyasî literatüründe “altın çağ” söylemi üzerinden kendine yer edinmiştir. Bugüne kadar hakkında çok sayıda akademik yayın yapılan söz konusu dönemin kapsamlı bir şekilde değerlendirilebilmesi için hâlâ çok sayıda araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır…