Erken dönem uyum bozucu şemaların uygulanan ebeveynlik stiliyle ilişkisinde bağlanma stilinin aracı rolü
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İbn Haldun Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Kişilerin çocuklarına uyguladıkları ebeveynlik stilleri, kişisel ve çevresel birçok faktörden etkilenmektedir. Türkiye'de, kişilerin uyguladıkları ebeveynlik stillerini etkileyen faktörleri inceleyen çalışmalar oldukça kısıtlıdır. Bu araştırmanın amacı, kişilerin erken dönem uyum bozucu şemalarının (EDUŞ) ve bağlanma stillerinin uyguladıkları ebeveynlik stiline etkilerini incelemektir. Araştırma kapsamında, amaçlı örnekleme yöntemi ile internet üzerinden 194 kişiye ulaşılmıştır. Katılımcılara Young Şema Ölçeği – Kısa Form 3 (YŞÖ-KF3), Yakın İlişkilerde Yaşantılar Ölçeği (YİYÖ) ve Anne Babalık Stilleri ve Boyutları Ölçeği (ABSBÖ) uygulanmıştır. Korelasyon analizleri sonucunda, EDUŞ puanı arttıkça, otoriter ve izin verici ebeveynlik düzeylerinin arttığı, demokratik ebeveynlik düzeyinin ise anlamlı bir biçimde değişmediği görülmüştür. Kaçıngan bağlanma düzeyi arttıkça demokratik ebeveynlik düzeyinin azaldığı, otoriter ve izin verici ebeveynlik düzeyinin ise arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Kaygılı bağlanma düzeyi arttıkça ise demokratik ebeveynlik düzeyinin anlamlı bir biçimde değişmediği, otoriter ve izin verici ebeveynlik düzeylerinin arttığı bulunmuştur. Aracılık analizleri sonucunda, kaçıngan bağlanmanın EDUŞ'un hem demokratik ebeveynlikle hem de otoriter ebeveynlik ilişkisine aracılık ettiği, kaygılı bağlanmanın ise EDUŞ'un yalnızca otoriter ebeveynlik ilişkisine aracılık ettiği görülmüştür. Hem kaçıngan hem kaygılı bağlanmanın, EDUŞ ile izin verici ebeveynlik ilişkisinde aracılık rolü olmadığı bulunmuştur. Mevcut araştırmanın, ebeveynlerin şemalarını, bağlanma stillerini ve ebeveynlik stillerini anlamalarına ve çocuk yetiştirme sürecinde daha bilinçli bir şekilde hareket etmelerine katkıda bulunmasını sağlayacağı düşünülmektedir.
Applied parenting styles are influenced by various personal and environmental factors. In Turkey, there are limited studies that examine the factors influencing parenting styles adopted by individuals. The aim of this research is to investigate the impact of individuals' early maladaptive schemas (EMS) and attachment styles on the parenting style they employ. The study reached 194 participants through purposive sampling method via the internet. The participants were administered the Young Schema Questionnaire - Short Form 3 (YSQ-SF3), the Experiences in Close Relationships Scale (ECR), and the Parenting Styles and Dimensions Questionnaire (PSDQ). The correlation analysis revealed that as EMS scores increased, the levels of authoritarian and permissive parenting also increased, while democratic parenting did not significantly change. Furthermore, an increase in avoidant attachment levels was associated with a decrease in democratic parenting and an increase in authoritarian and permissive parenting. However, an increase in anxious attachment levels did not significantly alter democratic parenting, but it was associated with an increase in authoritarian and permissive parenting. Mediation analyses indicated that avoidant attachment mediated both the relationship between EMS and democratic parenting and EMS and authoritarian parenting. On the other hand, anxious attachment only mediated the relationship between EMS and authoritarian parenting. Neither avoidant nor anxious attachment mediated the relationship between EMS and permissive parenting. The present study is expected to contribute to parents' understanding of their schemas, attachment styles, and parenting styles, enabling them to make more informed decisions during the child-rearing process.
Applied parenting styles are influenced by various personal and environmental factors. In Turkey, there are limited studies that examine the factors influencing parenting styles adopted by individuals. The aim of this research is to investigate the impact of individuals' early maladaptive schemas (EMS) and attachment styles on the parenting style they employ. The study reached 194 participants through purposive sampling method via the internet. The participants were administered the Young Schema Questionnaire - Short Form 3 (YSQ-SF3), the Experiences in Close Relationships Scale (ECR), and the Parenting Styles and Dimensions Questionnaire (PSDQ). The correlation analysis revealed that as EMS scores increased, the levels of authoritarian and permissive parenting also increased, while democratic parenting did not significantly change. Furthermore, an increase in avoidant attachment levels was associated with a decrease in democratic parenting and an increase in authoritarian and permissive parenting. However, an increase in anxious attachment levels did not significantly alter democratic parenting, but it was associated with an increase in authoritarian and permissive parenting. Mediation analyses indicated that avoidant attachment mediated both the relationship between EMS and democratic parenting and EMS and authoritarian parenting. On the other hand, anxious attachment only mediated the relationship between EMS and authoritarian parenting. Neither avoidant nor anxious attachment mediated the relationship between EMS and permissive parenting. The present study is expected to contribute to parents' understanding of their schemas, attachment styles, and parenting styles, enabling them to make more informed decisions during the child-rearing process.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Bağlanma, Ebeveynlik Stili, Erken Dönem Uyum Bozucu Şema, Attacment, Parenting Style, Early Maladaptive Schemas
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Uysal, H. K. (2023). Erken dönem uyum bozucu şemaların uygulanan ebeveynlik stiliyle ilişkisinde bağlanma stilinin aracı rolü. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İbn Haldun Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
