Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Tez Koleksiyonu

Bu koleksiyon için kalıcı URI

Güncel Gönderiler

Listeleniyor 1 - 20 / 354
  • Yayın
    The relationship between adjustment challenges, mental health, and coping strategies of international students in Türkiye
    (İbn Haldun Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2023) Garcia, Daniela Uruena; Nazir, Thseen
    The increasing arrival of international students enrolling in Turkish universities has promoted interest in understanding their challenges and experiences while studying abroad. This study aimed to explore the relationship between adjustment challenges, coping strategies, and mental health of international students in Türkiye. Concurrently, it required to investigate the main experiences of these students residing in Türkiye, a topic that has showed limited research attention. The study covered a sample of 120 international students enrolled in Turkish language courses, randomly selected from various universities. Both quantitative and qualitative research methods were employed. Quantitative data were subjected to correlation and regression analyses to examine the associations between adjustment challenges, coping strategies, and mental health outcomes. In parallel, a semi-structured interview was conducted with a subsample of ten participants to explore into their lived experiences and coping mechanisms. Thematic analysis was utilized to capture and interpret the challenges and coping strategies reported by the interviewees. The results revealed significant negative correlations between adjustment challenges, coping strategies, and mental health among international students in Türkiye. The qualitative interviews provided a comprehensive understanding of the challenges faced by these students and highlight on their adaptive coping strategies in the Turkish academic setting. Adjustment challenges and coping strategies emerged as significant predictors of the mental health outcomes for international students. This study's contributions are essential for counselors, educators, and institutions to guide international students effectively through their academic journey in Türkiye. Further research with a larger and more diverse sample is warranted to enhance generalizability and deeper comprehension of the supportive measures required to overcome adjustment challenges and cultivate adaptive coping strategies among international students in Türkiye. This investigation attempts to promote the overall well-being and successful adaptation of international students and foster an inclusive and supportive educational environment in Türkiye. Keywords: Acculturation Stress, Coping Strategies, International Students in Türkiye, Mental Health, Support Programs.
  • Yayın
    Sadi Şirazi'nin Bostan ve Gülistan eserlerinin eğitim liderliği yönünden incelenmesi
    (İbn Haldun Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2023) Yılmaz, Ahmet; Göçen, Ahmet
    Sadi Şirazi'nin 13. yüzyılda kaleme aldığı Bostan ve Gülistan isimli eserleri İslam dünyasında ciddi bir teveccüh görmüş, Osmanlı medreselerinde uzun yıllar kaynak eserlerden birisi olarak ders kitabı olarak okutulmuştur. İnsan ilişkilerinde hikmet ve zerafeti esas alan Bostan ve Gülistan, eğitim geçmişimiz içinde de önemli kaynak eserlerdendir. Bu çalışmanın amacı Bostan ve Gülistan eserlerini eğitim liderliği bağlamında inceleyerek günümüzde eğitim liderlerine yol gösterecek mesaj ve ilkeleri açıklamaktır. Çalışmanın metodu nitel bir araştırma olup doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Farklı konularda pek çok hikmeti; eğitici, öğretici ve ahlaki bilgileri barındıran Bostan ve Gülistan eserleri, eğitim liderliği çerçevesinde irdelenip, incelenmiştir. Sadi'nin "Gülistan" ve "Bostan" adlı eserleri de günümüzde geçerliliğini koruyan toplumsal değerleri yansıtması ve bu değer yargılarının ve öğütlerinin çocuk üzerinde olumlu etki oluşturması bakımından eğitim alanında da takdir edilebilecek niteliklere sahiptir. Bu çalışmada özellikle metinlerde geçen kanaatkar liderlik, liderlik ahlakı, erdemli davranışlar, cömertlik, tevazu, sabır, cesaret ve anlayışlı liderlik konuları üzerinde durulmuştur. Eserlerde yer yer kanaatkar ve adalet vasıfları özellikle okuyucuya aşılanmak istenmiştir. Ahlak ve erdem açısından örnek teşkil edilecek vurgulamalara yer verilmiş olup, cesaretli yönleri ile liderlerin yön gösterici olduğuna işaret edilmiştir. Bostan ve Gülistan'da eğitimle ilgili bir liderde mevcut olması gereken adalet, etik erdemli, ahlaki davranışları içeren mesajlar, anlatılan hikayeler aradan asırlar geçse de yaşadığımız çağda eğitim liderliği alanında yaşanan sıkıntılara ufuk açacak niteliktedir.
  • Yayın
    Belirsizlikler karşısında okul yöneticilerinin dayanıklılıkları
    (İbn Haldun Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2023) Şap, Derya; Parlar, Hanifi
    Bu araştırma, Türkiye genelindeki ilkokul, ortaokul ve lise düzeyindeki özel ve devlet okullarında çalışan okul yöneticilerinin belirsizliklere karşı dayanıklılıklarını incelemeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda yapılan araştırma nicel araştırma yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma evrenini oluşturan okul yöneticilerinden tesadüfi olmayan örnekleme yöntemiyle seçilen 355 kişi çalışmaya katılmıştır. Araştırma kapsamında katılımcılara kişisel bilgi formu, "Okullardaki Örgütsel Belirsizlik Düzeyini Belirleme Ölçeği" ve "Yetişkinler için Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği" uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, psikolojik dayanıklılık ölçeği ve alt boyutları arasında çeşitli ilişkiler belirlenmiştir. Okullardaki örgütsel belirsizlik ile psikolojik dayanıklılık arasında da ilişkiler tespit edilmiştir. Cinsiyet, yaş, medeni durum, mesleki deneyim ve branş gibi demografik faktörlerin psikolojik dayanıklılık üzerindeki etkileri de incelenmiştir. Araştırma sonuçları, okul yöneticilerinin psikolojik dayanıklılıklarını artırmak için sosyal destek sistemlerini güçlendirmek, aile uyumunu teşvik etmek ve örgütsel belirsizliği azaltmaya yönelik önlemler almak gerektiğini ortaya koymaktadır.
  • Yayın
    The sufi tariqahs and their stances on French colonialism in North Africa: Tunisia and Algeria as a case study
    (İbn Haldun Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2023) Saleh, Abdelrahman; Işık, Vahdettin
    After the expansion of Islamic conquests and the decline of the Abbasid Caliphate, different emirates and kingdoms emerged in the Maghreb. This region became a target for Crusades from 1095 to 1291 AD and later faced increased targeting with the emergence of Spanish kingdoms in the 15th century AD. As external threats grew, societies in Arab Maghreb found themselves compelled to confront this colonialism directly through various social frameworks, including tribes and Sufi Tariqahs at their core. The present study investigates the attitudes of Sufi Tariqahs in Algeria and Tunisia toward French colonialism. It delves into the diverse factors impacting their responses, resulting in resistance and support. The findings reveal that the Tariqahs' stances were shaped not only by religious and doctrinal considerations but also by economic, political, and social factors. Additionally, the colonial powers exploited the Tariqahs' desire to safeguard their social and political interests, manipulating them as a means of coercion to alter their attitudes toward colonialism. This research seeks to provide greater insight into these complexities. The study discusses the emergence of Sufi Tariqahs in the Maghreb since the 12th century AD. It referred to the political and social situation of that time, which facilitated the understanding of these Tariqahs in their social and political context. It also provided an overview of the most essential Sufi Tariqahs, their ideas, beliefs, followers, and endowments. The study briefly presents the founders of these Tariqahs and their teachings. Additionally, it mentions the critical branches of these Tariqahs, some of which played an active role in French colonialism.
  • Yayın
    Yeni ilm-i kelâm bağlamında Darvinizm'e yazılan reddiyeler
    (İbn Haldun Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2023) Akgül, Ramazan; Süruri, Ahmet
    19. yüzyılda kelam ilmini canlandırmak ve Pozitivizm, Materyalizm ve Darvinizm gibi akımların etkisiyle ortaya çıkan sorunları çözmek için İslam coğrafyasında kelam alanında ıslahat çalışmaları başlamıştır. Yaklaşık iki yüz yıl süren ve günümüzde de devam eden bu çalışmalar ile kelamın hem içerik hem de yöntem olarak yeniden şekillendirilmesi ve işlev kazanması amaçlanmıştır. Bu çalışmanın temel amacı, Yeni İlm-i Kelam bağlamında Darvinizm'e yazılan reddiyelerin incelenip bu reddiyelerdeki savunulan düşüncelerin ortaya konulması, benzer ve farklı yanlarının ele alınması, kullandıkları delil ve yöntemlerin karşılaştırılmasının yapılması ile kelam literatürüne küçük bir katkı sunmaktır. Bunun yanında reddiyeler özelinde "evrimin varlığı, yaratıcının varlığının ispatına engel midir?" sorusunun cevabına ulaşılmaya çalışılacaktır. Ele alınan bu reddiyelerin Yeni İlm-i Kelam bağlamında daha önce çalışılmamış olması bu araştırmayı önemli kılmaktadır. Çalışmanın ilk bölümünde çalışmanın konusu, çalışmanın önemi ve literatür değerlendirilmesi ele alınmıştır. İkinci bölümünde Darvinizm başlığı altında Darvinizm'in oluşmasında etkili olan kişiler ele alınmıştır. Bu bağlamda Jean Baptiste Lamarck (1744-1829), Charles Darwin (1809-1882) ve Herbert Spencer'ın (1820- 1903) görüşleri ele alınıştır. Üçüncü bölümünde Osmanlı Düşüncesinde Darvinizm başlığı altında, Darvinizm'in Osmanlı'ya girişinde rol alan kuruluş ve yayınlar ve Darvinizm'in Osmanlı düşüncesinde öne çıkan temsilcileri ele alınmıştır. Dördüncü bölümünde ise Ali Sedad (1857-1900), İsmail Ferid (1852-?), Hasîrîzâde Mehmed Elif Efendi (1850-1927), İsmail Fenni Ertuğrul (1855-1946) ve Ömer Nasuhi Bilmen (1883-1971) gibi kişilerin Darvinizm'e yaptığı eleştiriler ele alınmıştır. Sonuç kısmında ise yukarıda ismini zikrettiğimiz kişilerin Darvinizm hakkındaki tenkitleri birbirleri ile karşılaştırılmıştır. Bunun yanında eleştirilerini yaparken reddiyelerinde kullandıkları delil ve yöntemler de incelenmiştir. Bu bağlamda kullandıkları delillerin ve öne sürdükleri görüşlerinin benzerlikleri ve farklılıkları ortaya konulmuştur. Daha sonra bu kişilerin Darvinizm'e yaptıkları eleştiriler için kullandıkları delillerin güçlü ve zayıf yönleri ele alınmıştır. Böylelikle ortaya koydukları reddiyelerin güçlülük durumu anlaşılmaya çalışılmıştır.
  • Yayın
    İmam Buhârî'nin Birrü'l-Vâlideyn isimli eserinin incelenmesi
    (İbn Haldun Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2023) Güneş, Dilber Şeval; Aybakan, Bilal
    Hadis rivayetlerinin yazıya geçirilmesinden günümüze kadar müsnedler, sünenler, câmîler, müstedrekler, belirli konulara ait rivayetleri bir araya toplayan müstakil eserler, hadis şerh kitapları, gibi konu ve amaç bakımından farklı birçok hadis eseri telif edilmiştir. Bu literatür içerisinde Muhammed b. İsmâil el-Buhârî ilmi ve eserleriyle öne çıkan en önemli alimlerdendir. Buhârî, hadis otoritesi kabul edilmiş ve alanının ilklerinden sayılabilecek eserler telif etmiş bir muhaddistir. Bu eserlerinden biri tanesi de Birrü'l-vâlideyn isimli hadis cüz'üdür. Çoğunlukla anne, baba, akraba, güzel ahlâk ile ilgili rivayetlerin derlenmesinden oluşan bu hadis cüz'ü, ismi ve içerdiği hadislerin konularıyla kategorisinin ilklerinden olma özelliği taşımaktadır. Birrü'l-vâlideyn öncesi hadis edebiyatına bakıldığında sıla-i rahim ile ilgili birçok hadis nakledilmiş, İmam Buhârî öncesi de Kitâbü'l-birr ve's-sıla isminde eserler telif edilmiştir; ancak "Birrü'l-vâlideyn" yani anne babaya iyilik manasında, konunun daha özelleşmesi bakımından, Buhârî öncesi bu isimle telif edilen bir eser bulunamamıştır. Çalışmanın amacı Birrü'l-vâlideyn hakkındaki bilgilere ulaşmak, hadis cüz'ü içerisindeki rivayetleri değerlendirerek, elde edilen bilgiler üzerinden literatüre katkı sağlamaktır. Bu sebeple tezde eser ile irtibatlı olan bilgiler kaydedilmiş, içerik olarak Buhârî'nin el-Câmiu's-sahîh ve el-Edebül'l-müfred'i ile ilgili bölümler mukayese edilerek sened-metin çalışması ve rical çalışması yapılmıştır.
  • Yayın
    Okul yöneticilerinin 21. yüzyıl becerileri ile yenilikçi okul geliştirme arasındaki ilişkisinin incelenmesi
    (İbn Haldun Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2023) Kızılgül, Tuğba Tülin; Parlar, Hanifi
    Dünyanın 21. yüzyıla girmesiyle birlikte küresel bir paradigma değişimi ve geçişi içerisine girdiğini görmekteyiz. Okul yöneticileri değişimi yönlendiren, başlatan ve sürdüren reaktif yaklaşım ve ani meydana gelecek değişimleri önlemek için proaktif yaklaşıma sahip olmalıdırlar. Bu doğrultuda okul yöneticileri değişimin sinyalini önceden fark etmeli, okuldaki tüm paydaşlarla birlikte kurumu ve toplumu değişim sürecine hazırlamalıdır. Bu araştırmada okul yöneticilerinin 21. yüzyıl becerileri ile yenilikçi okul geliştirme arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Nicel araştırma yöntemi ile tasarlanan çalışmada veri toplama aracı olarak okul müdürleri 21. yüzyıl becerileri ölçeği ve yenilikçi okul geliştirme ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada Türkiye' de ilkokul, ortaokul ve lisede (devlet/özel) görev yapmakta olan 475 öğretmene ulaşılmıştır. Çalışmada verilerin analizinde SPSS 26.0 Statistic programı kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre okul yöneticilerinin cinsiyet, yaş aralığı, mesleki kıdem, branş, öğrenim durumu, okul seviyesi ve okul türü gibi faktörlere bağlı olarak 21. yüzyıl becerileri ölçeği puanlarında ve alt boyutlarında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Aynı şekilde, katılımcıların yenilikçi okul geliştirme ölçeği puanları da cinsiyet, mesleki kıdem, öğrenim durumu ve çalışma süresine göre anlamlı bir farklılık göstermemiştir. Ancak, veli alt boyutunda sınıf öğretmenlerinin puanları diğer branşlara göre daha yüksek bulunmuştur. Okul türüne göre yapılan değerlendirmede ise öğrenci alt boyutunda özel okulda öğrenim gören öğrencilerin yenilikçi okul algısı resmi okulda öğrenim gören öğrencilere kıyasla daha yüksek bulunmuştur. Öğrenci ve veli alt boyutlarında ise ilkokul düzeyindeki katılımcıların puanları diğer okul seviyelerine göre anlamlı şekilde yüksek çıkmıştır. Bu sonuçlar, öğrenci ve veli ilişkilerinde daha fazla yenilikçilik gerektiğini ortaya koymuştur. Çalışmanın, okul yöneticilerinin 21. yüzyıl becerileri ile yenilikçi okul geliştirme arasındaki ilişkilerin incelenmesi yoluyla alan yazına önemli katkılar yapacağı öngörülmektedir.
  • Yayın
    Okul idarecilerinin kritik–analitik (eleştirel) düşünme yaklaşımları
    (İbn Haldun Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2023) Yavuz, Emine; Parlar, Hanifi
    Bu araştırmada okul idrecilerinin kritik – analitik düşünme yaklaşımlarının ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda okul idarecilerinin kritik-analitik düşünme becerilerinin geliştirilmesinin, okul yönetimi, öğrenci başarısı ve öğretmenlerin profesyonel gelişimi açısından büyük bir öneme sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Elde edilen sonuçlara bakıldığında ise katılımcılar önemli ölçüde kritik – analitik düşünme denildiğinde farklı görüşlerin değerlendirilmesi ve kendini sorgulayabilme konusuna odaklandıkları görülmüştür. Bununla birlikte kritik – analitik düşünme ikliminin Türk toplumunda ve okul yönetiminde eksik olduğu vurgulanmıştır. Eleştiriye açık olmanın zor olduğu, insanların kendilerini eleştirmekten hoşlanmadıkları ve eleştirel düşüncenin yaygın olarak kabul görmediği ifade edilmiştir. Bu durumun toplumsal ve kurumsal düzeyde de etkili olduğu belirtilmiştir. Bununla birlikte katılımcıların büyük bölümü kritik – analitik düşünmenin okul yöneticisine katkılarını ve kazanımlarını olumlu bir şekilde değerlendirmektedir. Eleştirel düşünmenin kişisel gelişimi, kurum kültürünü ve başarılı öğrencilerin yetiştirilmesini desteklediğini vurgulamaktadırlar. Ayrıca, eleştirel düşünen yöneticilerin empati yeteneklerini geliştirdiğini, objektif bakış açısına sahip olduklarını ve ortak aklın oluşmasına katkıda bulunduklarını belirtmektedirler. Ek olarak kritik – analitik düşünmenin öğrencilerin akademik başarılarına ve kişisel gelişimlerine katkı sağladığını vurgulayan katılımcılar da öne çıkmıştır. Bu katılımcılar, eleştirel düşünmenin öğrencilerin genel başarılarına olumlu etkisi olduğunu düşünmektedir. Katılımcıların okul yöneticilerinin kritik – analitik düşünme eğitiminin yanı sıra nitelikli hale gelmeleri gerektiği ve eleştirel düşünmenin önemli bir kazanım olduğunu belirttikleri görülmüştür.
  • Yayın
    Turkish defence diplomacy during the Russian-Ukrainian war and the war implications on Türkiye
    (İbn Haldun Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2023) Hüseyin, Mona; Ringmar, Erik
    The Russian invasion of Ukraine has offered the world another wave of uncertainty. The Conflict has a significant impact on economic and regional stability. Economic indicators worldwide, such as inflation, foreign trade, current account, foreign investment, economic growth, and gross domestic product, have been severely affected to different extents. This thesis seeks to answer the question; what does Türkiye gain from the Russia-Ukrainian Conflict while balancing relations with both countries? By deciding not to follow the sanctions against Russia while explicitly condemning their military movements, I argue that Türkiye has taken the safest Policy regarding its Economy and diplomacy relations. Despite the unavoidable results that resulted from the regional tensions to Türkiye and the rest of the world, in addition to the internal challenges that Türkiye has been dealing with, such as the terrorist attacks, the crushing 6 February earthquake in southern Türkiye and the currency depreciating, the government has managed to stabilize the Economy from any further challenges. The new approach towards Western powers has motivated Türkiye to rethink its foreign policy. It facilitated its way of balancing its geopolitical aspiration of becoming a regional power, security, and military developments, as well as its economic needs. The new approach can be seen in adapting defense diplomacy principles, intense military developments, and the Turkish action of neutrality towards the Ukrainian War.
  • Yayın
    Dijital dönüşümün toplumsal kültüre etkisi: Gamerların metaverse bilinirliği
    (İbn Haldun Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2023) Balcı, Meryem; Öcal, Hakkı
    Dijital dönüşümün giderek sınırlarını aştığı günümüzde, bu dönüşümün toplumsal kültür üzerindeki etkileri daha da belirgin hale geldi. İnsanlar dijital platformlarda hesaplarını oluşturup faaliyetlerini bu platformlara taşıdılar. Bu hızlı dijital dönüşümle birlikte ilk kez Neal Stephenson'ın Snow Crash adlı romanında bahsedilen Metaverse'ün hayata geçmesiyle dünyada önemli gelişmeler yaşanıyor. Eğitimden eğlenceye, iletişimden ticari faaliyetlere ve daha birçok alanda gelişim ve dönüşüm yaşanıyor. Metaverse'ün her alanda etkin kullanılmasıyla birlikte fırsatlar ve tehditler ortaya çıkmış ve bu tehditlerin toplumun kültürünü nasıl etkileyeceği sorusu ortaya çıkmıştır. Bu araştırma dijitalleşme ve dijital dönüşüm hakkında bilgi vermek ve dijital dönüşümün toplumsal kültüre etkisini online oyuncu yani gamerların Metaverse (sanal/kurgusal evren) bilinirliği doğrultusunda tespit etmek üzere hazırlanmıştır. Araştırmanın kavramsal bölümleri literatür taraması yöntemiyle oluşturulmuştur. Araştırmanın uygulama bölümünde nitel araştırma yöntemlerinden mülakat yöntemi kullanılarak 10 gamer ile birebir görüşme yapılmıştır. Katılımcılara sanal/kurgusal evren ve teknolojik gelişmeler ile ilgili sorular yöneltilerek verdikleri yanıtlar tematik analize tabi tutulmuştur. Araştırma sonucunda Metaverse (sanal/kurgusal evren) bilinirliğinin gamerlar tarafından benimsenecek düzeyde geçmişe sahip olduğu, dijital kültür üzerinde etkisinin bulunduğu ve dahi yüksek etki potansiyeli taşıdığı, gelecek için önemli bir platform olduğu anlaşılmıştır.
  • Yayın
    The problem of determinism in history in the context of Karl Popper's philosophy
    (İbn Haldun Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2022) Acar, Hatice; Bakır, Muhammet İkbal
    In this thesis, I deal with the problem of determinism in history. I have described the core questions that will determine a person's position in the context of the issue of determinism in history, and based on this description, I clarify Karl Popper's philosophical position on this issue. Accordingly, I first analyze the concepts of the philosophy of history, causality, determinism, and teleology and reveal their differences and similarities. Subsequently, by addressing the nomologicalism in the positive sciences and in the social sciences, I analyze the differences in these two areas in terms of predicting the future. In the section, I analyze the single-line, cyclical, and progress-based understanding of history with examples. Later, I emphasize that the examination of human is different from purely physical elements, since the human is an intentional-purposeful being. In the last part of my thesis, I examine Karl Popper's view of historicism. After handling his methodological explanation, I deal with examples of Karl Popper's way of associating holistic understandings of history with totalitarian regimes. In the same part, I clarify Popper's position by categorizing the debates on determinism according to different answers to the questions of whether there is a historical telos, and whether people have free will.
  • Yayın
    An inquiry into the effects of microfinance on social distrust levels among the poor
    (İbn Haldun Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2023) Masood, Syed Muhammad Usman; Özcan, Rasim
    This thesis makes three contributions to the microfinance literature. It synthesizes the evidence on microfinance and social capital, developing an understanding of how group lending-based microfinance and social capital interact. Drawing on gaps in the literature, it highlights the need for interdisciplinary research that bridges the approaches taken by sociologists and economists for understanding what (actually) works for society. Next, three novel measures of microfinance (prevalence) intensity for cross-country analyses are proposed...
  • Yayın
    Üniversite öğrencilerinin olumlu çocukluk yaşantıları ve bilişsel duygu düzenleme becerilerinin psikolojik iyi oluş üzerindeki yordayıcı etkisi
    (İbn Haldun Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2023) Yaray, Nihal; Nazir, Thseen
    Bu çalışmanın temel amacı üniversite öğrencilerinin olumlu çocukluk yaşantılarının ve bilişsel duygu düzenleme becerilerinin psikolojik iyi oluşları üzerindeki yordayıcı etkisinin araştırılmasıdır. Yapılan araştırma nicel bir araştırma olup betimsel ilişkisel tarama modeli yaklaşımıyla yürütülmüş, olumlu çocukluk yaşantıları, bilişsel duygu düzenleme becerileri, psikolojik iyi oluş ve bazı demografik değişkenler arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Araştırmaya Türkiye’deki çeşitli üniversitelerde önlisans, lisans ve lisansüstü düzeyde öğrenim görmekte olan 18-70 yaş aralığında 260 kadın ve 102 erkek olmak üzere toplam 362 kişi katılmıştır. Araştırmanın nicel verilerini ölçmek için Psikolojik İyi Oluş Ölçeği, Olumlu Çocukluk Yaşantıları Ölçeği ve Bilişsel Duygu Düzenleme Becerileri Ölçeği kullanılmıştır…
  • Yayın
    Predictive role of irrational beliefs and self-efficacy in romantic relationship on perceived relationship quality
    (İbn Haldun Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2023) Aydın, Meryem Beyza; Doğru, Naime; Doğru, Naime
    It aims to examine irrational beliefs and self-efficacy in romantic relationships among university students. The participants of the study consisted of 361 university students from various private and public universities, mainly from Istanbul Medeniyet University and Istanbul Medipol University. In the study, Perceived Relationship Quality Questionnaire, Irrational Beliefs in Romantic Relationship Questionnaire, Self-Efficacy in Romantic Relationship Questionnaire, and Socio-Demographic Information Form were used to collect the data from university students. In order to examine the predictive power of irrational beliefs and self-efficacy in romantic relationships and their subdimensions in predicting perceived relationship quality in university students, correlation analyses were conducted, followed by multiple linear regression analysis in SPSS version 23.0. Moreover, independent sample t-test analysis and ANOVA tests were conducted to determine the perceived relationship quality, irrational beliefs, and self-efficacy in romantic relationships; both total scores and subdimensions scores of university students differed significantly in terms of gender and relationship durations. The findings gained from the analyses revealed that perceived relationship quality was significantly predicted by irrational beliefs and selfefficacy. Irrational beliefs and self-efficacy in romantic relationships explained 18% of the variance of perceived relationship quality. Also, “use of social time” in subdimensions of irrational beliefs and negative self-efficacy and positive self-efficacy were significant predictors of perceived relationship quality. Moreover, it was found there is no significant difference in perceived relationship quality between male and female participants.
  • Yayın
    Where does morality come from? How can psychology help answer the question: Is morality innate?
    (İbn Haldun Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2022) Gaaloul, Nadia; Doko, Enis; Doko, Enis
    In this research, I attempt to do two things. I will first answer whether morality is innate or acquired through philosophy and psychology. Second, I will uncover which philosophical, ethical theory is the most realistically accurate. Aristotle maintains that morality comes from a virtuous character that can be attained through practical wisdom and habituation. He believes that morality is acquired. Kant claims that morality is derived from categorical imperatives that are based on reason. He has the view that we cannot trust our innate impulses because they will lead us to radical evil. Mill also believes that morality comes from reason, yet he sees that this reason is based on the principle of utility, which judges a moral action based on the amount of pleasure and goodness it produces. Regarding Psychologists, there are two arguments. Thinkers that believe that morality is acquired argue that it is culturally conditioned and, like Kant and Mill, believe that we cannot trust our innate feelings and instincts as they will lead us astray. Part of those innate feelings is empathy, which cannot be trusted to guide our morality. Those that believe morality is innate see that it is a product of evolution and that it is partially innate, that we have innate mechanisms, that include empathy, that motivate us to act morally and learn moral laws and rules from our culture. Even though morality is partially innate, we are still responsible for creating moral habits since our cognitive structures are limited and will cause us mental fatigue if we have to think about and attend to every moral cue. Most empirical findings point to Aristotle's theory being the closest. He was right in what he claimed, except for the idea that morality is fully acquired.
  • Yayın
    Indonesian ulama council and analysis of their fatwa in the health field
    (İbn Haldun Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2023) Mashadi, Bagas; Erkoç Baydar, Tuba; Erkoç Baydar, Tuba
    In Indonesia, there are many fatwa institutions like Lajnah Bahtsul Masail Nahdlatul Ulama, Dewan Hisbah Persis, Majelis Tarjih Muhammadiyah, Indonesian Ulama Council, and others. Indonesian Ulama Council (MUI) itself is an organization in Indonesia that has the responsibility to guide the Muslims in this country and mediate between the government policies and the people. In addition, this council also has a fatwa commission to solve and answer problems in terms of religion. Although this organization is not official like Diyanet in Türkiye, it still has an essential role for the people. This study will concentrate on introducing the Indonesian Ulama Council as a fatwa institution and its fatwa methods. Besides, it will analyze their fatwa in the field of health. To achieve this purpose, our study has been conducted in two parts and a conclusion in which the first part is about the Indonesian Ulama Council profile, and the second part is about analyzing their fatwa in the health field.
  • Yayın
    Impact of work-to-family and family-to-work conflict among cabin crew members on turnover intentions
    (İbn Haldun Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2023) Jabali, Nilo; Tatoğlu, Ekrem; Tatoğlu, Ekrem
    [No abstract available]
  • Yayın
    Perakende mağazacılık sektöründe iç kontrol sisteminin finansal ve finansal olmayan performans üzerindeki etkisi: D&R örneği
    (İbn Haldun Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2023) Tekneci, Adnan; Aksoy, Tamer; Aksoy, Tamer
    Bu çalışmanın amacı, perakende mağazacılık sektöründe iç kontrol sisteminin finansal ve finansal olmayan performans üzerindeki etkisini, COSO iç kontrol bileşenleri ve D&R mağazaları üzerinden açıklamaya çalışmaktır. Çalışmada ayrıca iç kontrol sisteminin finansal ve finansal olmayan performans üzerindeki etkisine yönelik algıların demografik özelliklere göre farklılık arz edip etmediğinin incelenmesi de amaçlanmıştır. Dolayısıyla "iç kontrol sisteminin mağazanın finansal ve finansal olmayan performans algısı üzerinde olumlu ve anlamlı bir etkisinin olduğu" çalışmamızın 1.Hipotezi olarak; "iç kontrol sisteminin mağazanın finansal ve finansal olmayan performansı üzerindeki etkisine yönelik algıların demografik özelliklere göre farklılık göstermediği" ise çalışmamızın 2.Hipotezini oluşturmuştur. Ayrıca her bir hipotez için beş, toplamda 10 adet alt hipotez oluşturulmuştur. Araştırmanın verileri betimsel tarama modeline dayalı nicel anket yöntemi kullanılmak suretiyle toplanmıştır. Çalışmanın evrenini D&R bünyesindeki tüm çalışanlar (1540 kişi) oluşturmuştur. Örneklemini ise anketi cevaplayan 302 personel oluşturmuştur. Seçilen örneklem % 95 güven aralığına ve % 5 örnekleme hata payına tekabül etmektedir. Anket soruları 5'li likert ölçeklemesine uygun hazırlanmıştır. Elde edilen verilerin analizi, SPSS 22.0 bilgisayar programı ile gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler frekans, yüzde, ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmıştır. Ölçeklerin ve verilerin güvenilirlik analizi için Cronbach's Alpha testi, verilerin normal dağılıp dağılmadığının ölçülmesinde de Skewness ve Kurtosis testi uygulanmıştır. Ayrıca, çalışmanın 1.Ana Hipotezine yönelik olarak korelasyon testi; çoklu düzeylerdeki ilişkilerin incelenmesinde ise Regresyon testi uygulanmıştır. 2.Ana Hipoteze yönelik olarak ise T-testi, Varyans Analizi (Tek Yönlü ANOVA) ve Post-hoc (Scheffe) testi uygulanmıştır. Çalışma neticesinde; 1.Hipotezi kabul edecek tarzda, COSO bütünleşik iç kontrol sistemi ve bileşenlerinin mağaza performans algısı üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkisinin olduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca 2.Hipotezi reddedecek şekilde, iç kontrol sisteminin mağazanın finansal ve finansal olmayan performansı üzerindeki etkisine yönelik algının demografik özelliklere göre farklılık gösterdiği gözlemlenmiştir. Bu doğrultuda, demografik özelliklerden cinsiyet, unvan ve mesleki tecrübe yılı açısından, çalışanların algılarında farklılıklar olduğu, yaş ve eğitim durumlarına göre ise bir farklılık olmadığı gözlemlenmiştir.
  • Yayın
    Mali sorumluluk açısından fıkıh literatüründeki "yed" kavramının tahlili
    (İbn Haldun Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2023) Olğaç, Muhammet; Aybakan, Bilal; Aybakan, Bilal
    Bu çalışma, fıkıh literatüründeki yed kavramını mali sorumluluk açısından incelemektedir. Meseleyi dört mezhebin önemli kaynaklarını esas alarak mukayeseli bir şekilde inceleyen bu tez çalışması giriş ve sonuç dahil toplam beş bölümden oluşmaktadır. Kavramsal çerçeve bölümünde yed, damân, emânet ve teaddî kavramlarına değinilmiş; ardından yed-i damân ve yed-i emânet terkipleri incelenmiştir. Sonraki bölümde ise fıkıh eserlerinde mali sorumlulukları açısından çokça atıf yapılan zilyetlik türlerinden on tanesi inceleme konusu yapılmıştır. Bu zilyetlik türleri gasp, sevm, vedîa, lukata, şirket, vekâlet, mudârebe, icâre, âriyet ve rehindir. Yed-i damân ve yed-i emânet terimleri İslam hukukunda hicri dördüncü asırdan beri mali sorumluluk açısından zilyetlik türlerini ayırt etmede kullanılmaktadır. Yed-i damân, zilyedi kusuru olmasa da oluşan zarardan sorumlu tutan zilyetlik için kullanılmıştır. Yed-i emânet ise kusuru olmadığı müddetçe zilyedin sorumlu tutulamayacağı zilyetliği ifade eder. Bu açıdan bakıldığında bu tezde incelen on zilyetlik türü yed-i damân hükmünde olanlar, yed-i emânet hükmünde olanlar ve mezhepler arasında hükmü ihtilaflı olanlar şeklinde üçe taksim edilebilir. Bu çalışma yed-i damân ve yed-i emânet kavramlarının İslam hukukunda icra ettiği fonksiyonu göstermekte ve bir sorumluluk kaynağı olarak zilyetliğe dikkat çekmektedir.
  • Yayın
    Ebu'l Kelam Azad ve Mahatma Gandhi'nin dini düşüncelerinin Hindistan'da başlatılan sivil itaatsizlik eylemlerine etkileri
    (İbn Haldun Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2023) Yiğit, Recep; Erkilet, Alev; Erkilet, Alev
    Dini düşünceler ve inanışlar, toplumsal değişim ve dönüşüm süreçleri üzerinde önemli bir role sahiptir. İnsanların kültürel değerleri, ahlaki ilkeleri ve siyasi düşünceleri üzerinde derin etkiler bırakan dini düşünceler ve inanışlar, toplumsal hareketler ve ortaya konulan eylem modelleri üzerinde de önemli bir etkiye sahip olmuştur. Nitekim dini motivasyonla başlatılan toplumsal hareketler, ortaya konulan eylemlere aşkın bir hüviyet kazandırarak hareket üyeleri arasındaki bağların da güçlenmesine sebebiyet vermektedir. Bu durum neticesinde ise gerçekleştirilen eylemler normalden daha güçlü kılınarak hareketin başarıya ulaşma şansı da artmış olur. Bu çalışmada, Hindistan'ın bağımsızlık mücadelesinin önde gelen iki ismi olan Ebu'l Kelam Azad ile Mahatma Gandhi'nin dini düşüncelerinin ortaya koymuş oldukları toplumsal hareketlere sivil itaatsizlik eylemlerine etkisi incelenecektir. Bu doğrultuda, çalışmada evvela toplumsal hareketler ve sivil itaatsizlik literatürü değerlendirilecek olup, meselenin teorik arka planına yer verilecektir. Ardından ise Ebu'l Kelam Azad ile Mahatma Gandhi'nin hayatı, dini ve siyasi düşüncelerin gerçekleştirdikleri eylem modelleriyle paralel bir şekilde incelenecektir. Son olarak ikilinin başlatmış oldukları toplumsal hareketler ve bu hareketlerin bir eylem modeli olan sivil itaatsizliğin günümüze etkileri ve bıraktıkları miras değerlendirilecektir. Anahtar Kelimeler: Ebu'l Kelam Azad, Mahatma Gandhi, Hindistan, sivil itaatsizlik, toplumsal hareketler.