Hâris el-Muhâsibî'nin er-Ri?âye adlı eserinde ahlâkî değişimin yapısı
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2021
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İbn Haldun Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
9. asırda yaşamış önemli mutasavvıf Ebû Abdillâh el-Hâris b. Esed el-Muhâsibî elAnezî (v. 243/857) sünnî tasavvufun kurucu isimlerinden sayılmaktadır. Muhâsibî erRi‘âye li hukûkillâh adlı eserinde Allah haklarına riayet etmenin ehemmiyetinden bahsetmektedir. İtaat etmenin keyfiyetine dair değerli görüşler beyan eden Muhâsibî, kulun bu süreç zarfında ne tür ahlaki zorluklarla muhatap olabileceğini, hangi iç muhasebeler ve havatırla boğuşabileceğini toplumun farklı statülerine hitap ederek uygun biçimde örneklendirmektedir. Bilhassa yaşadığı dönemde sufi kisvesine bürünen zümrelerin başta zahidane yaşam sürmelerine rağmen bir müddet sonra nefislerini merkeze almalarını eleştiren Muhâsibî, ahlaki zaafiyetin tezahürlerini ince detaylarıyla ele almaktadır. Böylece nefsin varlığı ve özellikleri, manevi hastalıklar, amel-niyet ilişkisinin ahlaka etkisi gibi konular çerçevesinde er- Ri‘âye ’de olumlu ve olumsuz ahlaki değişimin izini sürmek mümkün görünmektedir. Ahlaki değişimin yapısını incelemek, insanın ontolojisine ve yaratılış gayesine dair önemli perspektifler sunmaktadır. Manevi yükseliş ve alçalışın konu edinildiği bu tez, kişinin kat ettiği aşamalar ve bu aşamaların özellikleri ele alınması açısından önem arz etmektedir.
The great sufi Abu Abdullah al-Harith b. Asad al-Muhasibi al-Anazi, who lived in the 9th century, is considered as one of the first founders of Sunni Sufism. In his work arRi??yah li-??q?q Allah, he discusses the importance of fulfilling the rights of Allah. Expressing significant views about the essence and conditions of obedience, alMuhasibi illustrates the types of difficulties a pious servant may face, self-examination (muhasaba), and inner thoughts (khawatir) he may grapple with during this process in a suitable way to address the different statuses of the society. During this time, AlMuhasibi especially criticized the groups who claimed to be Sufi. Despite the fact that they pursued an ascetic (zuhd) life at first, after a while they began to follow their egos (nafs). Al-Muhasibi’s account deals with the manifestations of moral weakness. Furthermore, he discusses the manifestations of moral weakness in detail. Therefore, it is possible to examine the meaning of positive and negative moral change in arRi??yah through analyzing the essence of nafs and its qualities, the spiritual diseases, and how the relationship between action and intention effect morality. Examining the structure of the moral change offers important perspectives on human ontology and the purpose of creation. This thesis, which deals with spiritual ascent and descent, is important in terms of considering the stages that the person has gone through and the characteristics of these stages.
The great sufi Abu Abdullah al-Harith b. Asad al-Muhasibi al-Anazi, who lived in the 9th century, is considered as one of the first founders of Sunni Sufism. In his work arRi??yah li-??q?q Allah, he discusses the importance of fulfilling the rights of Allah. Expressing significant views about the essence and conditions of obedience, alMuhasibi illustrates the types of difficulties a pious servant may face, self-examination (muhasaba), and inner thoughts (khawatir) he may grapple with during this process in a suitable way to address the different statuses of the society. During this time, AlMuhasibi especially criticized the groups who claimed to be Sufi. Despite the fact that they pursued an ascetic (zuhd) life at first, after a while they began to follow their egos (nafs). Al-Muhasibi’s account deals with the manifestations of moral weakness. Furthermore, he discusses the manifestations of moral weakness in detail. Therefore, it is possible to examine the meaning of positive and negative moral change in arRi??yah through analyzing the essence of nafs and its qualities, the spiritual diseases, and how the relationship between action and intention effect morality. Examining the structure of the moral change offers important perspectives on human ontology and the purpose of creation. This thesis, which deals with spiritual ascent and descent, is important in terms of considering the stages that the person has gone through and the characteristics of these stages.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
amel-niyet, ahlâk, değişim, Muhâsibî, nefis, al-Muhasibi, action, change intention, moral, nafs
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Ateş, H (2021). Hâris el-Muhâsibî'nin er-Ri?âye adlı eserinde ahlâkî değişimin yapısı (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İbn Haldun Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
