Olumlu çocukluk yaşantılarının Tanrı tasavvuru üzerine etkisi: Yetişkin bireyler üzerine nicel bir araştırma

Abstract

Bu araştırmada, olumlu çocukluk yaşantıları ile Tanrı tasavvuru arasındaki ilişki konu edinilmiştir. Tanrı tasavvuru, din psikolojisinin temel inceleme alanlarından biri olup bireylerin çocukluk döneminde yaşadıkları deneyimlerin dinî kavrayışları ve Tanrı algıları üzerindeki rolü, bu alandaki kritik araştırma problemlerinden biri olmayı sürdürmektedir. Bu bağlamda, çalışmanın amacı, olumlu çocukluk yaşantıları ile Tanrı tasavvuru arasındaki ilişkiyi ve yönünü tespit etmektir. Bu temel amacın yanı sıra hem olumlu çocukluk yaşantıları hem de Tanrı tasavvurunun yaş, cinsiyet, eğitim durumu, meslek, çocukluk dönemindeki sosyo-ekonomik durum, kardeş sayısı, çocuklukta kiminle büyüdüğü ve din eğitimi durumu değişkenlerine göre farklılaşma olup olmadığını ortaya koymaktır. Araştırmada, nicel yöntem belirlenmiş olup, anket tekniği ile veriler toplanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu, olumlu çocukluk yaşantıları ölçeği ve Tanrı tasavvuru ölçeği kullanılmıştır. Bu araştırmanın evreni Türkiye'de ikamet eden yetişkinler olarak belirlenmiştir. Çalışmada örneklem seçiminde basit rastgele örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntem ile toplamda 315 birey örnekleme dahil edilmiştir. Toplanan veriler SPSS programında analiz edilerek iki grup arasındaki farklılıkları belirlemek için t-testi, çoklu grup analizleri için Anova testi uygulanmıştır. Ayrıca, olumlu çocukluk yaşantıları ile Tanrı algısı arasındaki ilişkinin yönü ve gücü korelasyon analiziyle değerlendirilmiştir. Çalışmanın teorik kısmında araştırmanın kavramsal çerçevesi çizilecek, çocukluk yaşantıları ve Tanrı algısı kavramları din psikolojisi perspektifinden ele alınacaktır. Pozitif çocukluk yaşantılarının Tanrı algısının oluşumundaki etkileri, din psikolojisi kuramları doğrultusunda detaylandırılacaktır. Uygulama bölümünde ise ölçeklerden elde edilen bulgular doğrultusunda olumlu çocukluk yaşantısı ile Tanrı tasavvuru arasındaki bağıntı ve sosyo-demografik değişkenlere göre farklılaşma düzeyleri analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre sosyo-demografik değişkenlerin olumlu çocukluk yaşantıları ve Tanrı tasavvuruna yönelik tutumlarda farklılaşmaya sebep olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırmada, olumlu çocukluk yaşantıları ile Tanrı'ya yönelik olumlu duygular boyutu arasında istatistiksel açıdan anlamlı pozitif bir ilişki bulunurken; uzak/umursamaz Tanrı boyutu arasında anlamlı negatif bir ilişki saptanmıştır.In this study, the relationship between positive childhood experiences and God concept is addressed. The concept of God is one of the central areas of inquiry in the psychology of religion, and the role of experiences lived during childhood in shaping individuals' religious understanding and perception of God continues to be a critical research issue in this field. In this context, the aim of the study is to determine the nature and direction of the relationship between positive childhood experiences and the concept of God. In addition to this primary objective, the study also seeks to reveal whether both positive childhood experiences and God concept differ according to variables such as age, gender, educational background, occupation, socio-economic status during childhood, number of siblings, the person(s) the individual grew up with, and religious education background. A quantitative method was adopted in the study, and data were collected through a questionnaire technique. The data collection instruments included a personal information form, the Positive Childhood Experiences Scale, and the God Concept Scale. The population of the study consisted of adults residing in Turkey. A simple random sampling method was used for sample selection, resulting in the inclusion of 315 participants. The data were analyzed using the SPSS program. A t-test was conducted to determine the differences between two groups, and ANOVA was applied for analyses involving multiple groups. Furthermore, the direction and strength of the relationship between positive childhood experiences and the concept of God were assessed through correlation analysis. In the theoretical part of the study, the conceptual framework of the research is outlined, and the concepts of childhood experiences and the perception of God are discussed from the perspective of the psychology of religion. The effects of positive childhood experiences on the formation of the concept of God are elaborated based on theories in the psychology of religion. In the application section, based on the findings obtained from the scales, the relationship between positive childhood experiences and the concept of God, as well as differences according to socio-demographic variables, are analyzed. According to the results, socio-demographic variables were found to lead to significant differences in attitudes toward positive childhood experiences and the God concept. The study revealed a statistically significant positive correlation between positive childhood experiences and the "Positive Emotions Toward God" dimension, while a significant negative correlation was identified with the "Distant/Indifferent God" dimension.