Tarih Bölümü, çok-yönlü, disiplinler-arası, mukayeseli ve sosyolojik bir zenginlik üretmeyi; bu suretle, gerek Avrupa-merkezci veya Batı-merkezci, gerekse dar Osmanlı-Türk odaklı yaklaşımları aşmayı amaçlamaktadır.
(Sentez Bilim Araştırma Organizasyon Hizmetleri ve Ticaret Limited Şirketi, 2022) Berktay, Halil; Berktay, Halil; İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Tarih Bölümü
Doğu ve Batının hikâyesinden başlamak istiyoruz. Doğu nerede başlar, nerede biter? Batı nerede başlar, nerede biter? Dünyayı yorumlamada Doğu-Batı bölümlendirmesi ne zaman başladı ve bu ayrıştırma ne kadar gerçek? Türkiye’de yoğun olarak yaşamakta olduğumuz Doğu-Batı kutuplaşmasını, daha doğrusu kutuplaştırmasını, tarih içindeki yerine yerleştirmek lazım. Bütün bu Doğu-Batı sorunsalı, tarih içinde aslında çok yeni ve çok kısa süreli bir olay. Hepi topu son beş yüz yılın olayı Batı hızla ilerlerken Doğu ya da Avrupa-dışı toplumlar neden gecikti? Asyatik despotizm nedeniyle mi, Asya Üretim Tarzı nedeniyle mi, İslamiyet yüzünden mi? 1960’lar ve 70’lerde dikkatler daha ziyade bu nedensellik açıklaması üzerinde yoğunlaşıyordu. Günümüzdeki tartışma ise, sizin açış sorunuzun ifade ettiği gibi, çok genişledi. Aynı zamanda içerik açısından geriledi denebilir. Almak veya almamak, bizim kimliğimiz ve onların kimliği, bizim medeniyetimiz ve onların medeniyeti gibi konular etrafında dönüyor. Ve çok aşırı bir şekilde, her iki tarafı toptan mutlaklaştırma, özel olarak Batıyı toptan şeytanlaştırma gibi çok özcü bir söyleme açılıyor…