Doko, Enis
Yükleniyor...
Araştırma projeleri
Organizasyon Birimleri
İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Felsefe Bölümü
Bölüm, uluslararası standartlarda nitelikli bilgi üretmeyi, özellikle İslam felsefesi, Türk düşüncesi ve fenomenoloji geleneğini merkeze almayı ve bu meyanda felsefi bilgi üretilmesini amaçlamaktadır. Batı'da gelişen felsefenin soy kütüğünde sadece Yunan, Helenistik ve Hıristiyan değil, İslam felsefi mirası da yer almaktadır.
Adı Soyadı
Enis Doko
İlgi Alanları
Din Felsefesi, Bilim Felsefesi, Fizik Felsefesi, Soğuk Atom Fiziği
Kurumdaki Durumu
Aktif Personel
10 sonuçlar
Arama Sonuçları
Listeleniyor 1 - 10 / 10
Yayın Popüler sanat ve müziğin “aldatıcılığı”(Turkuvaz Haberleşme ve Yayıncılık, 2022) Doko, Enis; Doko, Enis; İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Felsefe BölümüMüzik, sinema ve genel olarak sanat zihin inşa etmede, bilim, felsefe hatta bazı toplumlarda dinin önünde gelen çok etkili bir araçtır. Öyle bir araç ki kullanıcının kendini teslim ettiği, zihninin şekillendirildiğinin farkında olmadığı bir araç. Düşünce tarihinde sanatın yeri hep önemli oldu. Kimi felsefeciler sanatı entelektüel dünyanın merkezine koyarken, bir grup felsefeci ise özellikle kitleler üstünde etkili olan “popüler sanatın” olumsuz yönlerine dikkat çekti. Popüler sanat geçmişte şiir gibi edebi formlardan oluşuyordu. Endüstriyel devrimden sonra kitleleri en çok etkileyen sanat ise popüler müzik ve sinema oldu. Bu yazımızda eleştirel yaklaşan felsefecilerin iki temel eleştirilerine göz atacağız, eğlendirici ve kolay tüketilen müziğin aslında sanat olmadığı ve sanatın aldatıcı olabileceği tezleri...Yayın Sanal dünyaların felsefi boyutu(Turkuvaz Haberleşme ve Yayıncılık, 2022) Doko, Enis; Doko, Enis; İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Felsefe BölümüHiçbir teknoloji kendi başına iyi ya da kötü değildir. Bıçak ekmek de kesebilir, insan da! Teknolojileri iyi ya da kötü yapan şey onların insanlar tarafından hangi amaçlarla kullanıldığıdır. Bu önerme Metaverse için de geçerlidir. Metaverse Facebook’un Ekim 2021’de Meta olarak kendini yeniden markalama kararı alması ile bir anda gündem oldu. Metaverse çoğu insan tarafından internetin bir sonraki aşaması olarak tanımlanıyor, zira burada kişisel bilgisayar yanın- da sanal ve arttırılmış gerçeklik cihazları ile bu sanal evrenin içine giriyor, böylece diğer insan ya da sanal nesneleri doğrudan beş duyu ile deneyimleme fırsatı buluyoruz...Yayın Bilimciliğin tarihsel serüveni(Turkuvaz Haberleşme ve Yayıncılık, 2023) Doko, Enis; Doko, Enis; İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Felsefe BölümüBilimcilik, bilimin yegâne bilgi kaynağı olduğu iddiasıdır. Bilimciliği, bilimin önemli bir bilgi kaynağı olduğunu savunan bilimsel realizm ile karıştırmamak gerekiyor. Ben bilimsel realistim, ama bilimci değilim. Hatta bilimin en önemli bilgi kaynağı olduğuna inansanız bile bu sizi bilimci yapmaz. Bilimci olunca hem felsefenin hem de dinin bir bilgi kaynağı olduğunu reddetmiş olursunuz. Bilimciliğe göre bilimsel açıklamalar felsefi ve teolojik açıklamaların yerini almıştır. Tabii ki birileri dini bilgi kaynağı olmasa da hayatı anlamlandırmada önemli bir araç olarak görebilir. Bilimciler bunu da reddeder onlara göre anlamın kaynağı da bilimdir…Yayın Çağdaş nörobilim ve dini tecrübe: Nöroteolojik tezler tanrı inancını yanlışlayabilir mi?(Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2021) Doko, Enis; İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Felsefe Bölümü; İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Felsefe BölümüNöroteoloji, din nörolojisi ya da biyoteoloji; dini tecrübe ve davranışı nöral (sinirsel) temelde inceleyip açıklamaya çalışan, nörolojinin (sinirbilimin) alt dalıdır. Nöroteoloji nöral olgular ile öznel ruhani ya da dini tecrübeler arasındaki korelasyonları inceler1. Nöroteoloji ismi ilk olarak Aldous Huxley’nin Ada romanında geçse de bilimsel bir disiplin olarak ortaya çıkması 1980’lerden sonrasına gider. Nöroteoloji zaman, mekân, benlik, korku algısını ortadan kaldıran algılamalar, dini huşu, evrenle ya da Tanrı ile bütünleşme hali, kendinden geçme ve trans halleri, içsel aydınlanma, tahrif edilmiş bilinç durumları, Tanrı huzurunda olma gibi dini tecrübeleri nörolojik olarak açıklamaya çalışır...Yayın Modern bilim açısından astroloji ve burçlar(Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2021) Doko, Enis; Doko, Enis; İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Felsefe BölümüAstrolojinin Tarihi Astrolojinin tarihi yazının tarihi kadar eskiye dayanıyor. Gündelik kullanımın aksine aslında tek bir astrolojiden söz edemiyoruz. Farklı kültürlerin farklı astrolojileri var. Dolayısıyla astroloji evrensel bir disiplin olmaktan ziyade kültürel bir olgu olarak karşımıza çıkıyor. Örneğin Hindistan’ın, Kızılderililerin, Çinlilerin ve Mayaların kendilerine ait bir astrolojisi var. Bizim bu incelemede ele alacağımız astroloji, Batı ve İslam dünyasında etkili olan astroloji olacak. Söz konusu astrolojinin tarihi, ki bundan sonra astroloji derken onu kastedeceğim, M.Ö. 1000’lerde Babil’de başlıyor...Yayın Metafiziğin temelleri : Analitik metafiziğe giriş(ALFA Basım Yayın, 2020) Doko, Enis; Doko, Enis; İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Felsefe Bölümü“Metafizik” kelimesi Yunanca meta (µet?) ve fizik (f?s???) kelimelerinden türetilmistir. Fizik ötesi/sonrasi anlamina gelir. Ancak bu ismin ilk basta çagristirdiginin aksine metafizik, fizik ötesini, diger bir deyisle spiritüel, paranormal konularla ugrasan bir disiplin degildir. Bu yaygin kanaat dogru degildir. Metafizik ismini ilgilendigi alanlardan degil, Aristo’nun eserlerinden alir. Metafizik Aristo’nun 15 kitabina verilen isimdir. Ancak Metafizik kelimesi Aristo’nun bir icadi da degildir, o bu kelimeyi hiç kullanmadi. Bu eserlere Metafizik isminin bir asir sonra Rodoslu Andronikos tarafindan verildigi kabul edilir. Andronikos bu kitaplarin Aristo’nun Fizik kitabindan sonra okunmasi gerektigi kanaatinde oldugu için bu eserlere bu ismi verdi. Aristo bu gruptaki çalismalarini aslinda tek degil dört farkli disiplin olarak görüyordu: “Ilk Felsefe”, “Ilk bilim”, “Bilgelik” ve “Teoloji”.Yayın Ay'a koloni kurmak(Turkuvaz Haberleşme ve Yayıncılık, 2021) Doko, Enis; Doko, Enis; İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Felsefe BölümüGünümüzde ekonomisi güçlü ülkelere baktığımız zaman çoğunda ortak bir nokta görüyoruz: Coğrafi keşiflerde etkin rol oynamak ve deniz aşırı sömürgeler kurmak. Aniden artan ham madde geliri bu ülkelerin hızlı bir şekilde zenginleşmesine katkı sağladı. Ne var ki günümüzde çok sayıda maden ve hammadde hızla tükeniyor. Coğrafi keşifler benzeri Dünyamızı bekleyen bir sonraki sıçrama tahtası şüphesiz uzayın kolonileştirilmesi ve oradan Dünya’ya ham madde akışının sağlanması. Özellikle teknolojide önemli bir yere sahip metaller azaldıkça giderek hayati önem kazanıyor. Akıllı telefonların dokunmatik ekranlarının vazgeçilmezi olan indiyum metali, kaliteli kulaklıkların olmazsa olmazı neodimyum, hard disklerde ve araba motorlarında temel rol oynayan, altından sonra en değerli metal olan platin gibi çok sayıda önemli ve temel ham madde hızla tükeniyor ve pahalılaşıyor. Bu durumun da etkisiyle gözler uzaya dililmeye başlandı. Şimdiden çok sayıda uzay madenciliği şirketi kurulmuş durumda. Büyük şirketler de bu alana yatırımlar yapmaya başladı. Peki, kolonileşme nereden başlayacak?Yayın Allah'sız ahlak mümkün mü?: Çağdaş bir ahlak argümanı savunusu(İstanbul Yayınevi, 2019) Doko, Enis; Doko, Enis; İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Felsefe BölümüTanrı’nın varlığı ile ilgili argümanlar, din felsefesinin en temel tartışma konularıdır*. Tanrı’nın varlığı lehinde geliştirilen argümanlar geleneksel olarak dört grupta toplanır:evrenin varlığı ya da başlangıcına odaklanan kozmolojik argümanlar, Tanrı kavramı üstüne soyut düşünmeye dayanan ontolojik argümanlar, evrenin ya da canlıların tasarımıya da onlardaki düzen örgülerine odaklanan teleolojik argümanlar ve değerlerin varlığı ya da algısına dayanan aksiyolojik** argümanlar. Aksiyolojik argümanlarla, estetik veya ahlaktan hareketle Tanrı’nın var olduğu gösterilmeye çalışılır. Dolayısıyla iki farklı türünden söz etmek mümkündür, estetik ve ahlak argümanları. Felsefe tarihinin çok uzun bir döneminde bu argümanlar içinde en az dikkat çekeni aksiyolojik argüman olmuştur. Argümanın tarihi Thomas Aquinas’a kadar götürülür.Yayın Felsefe ve bilimde algı yönetimi(Turkuvaz Haberleşme ve Yayıncılık, 2022) Doko, Enis; Doko, Enis; İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Felsefe BölümüFelsefeciler algı yönetiminde kullanılan kötü argümanları “safsata” başlığı altında toplamışlardı. Çağdaş psikoloji buna “bilişsel önyargılar” isimli yeni bir kategori ekledi. Bu önyargılar algımızı yönetmede en çok kullanılan araçlardandır ve ne yazık ki evrensel olarak hepimizde mevcuttur. Çağımız zihinleri avlama çağı. Şirketlerden, devletlere, medya devlerinden, influencer’lara herkes bir şekilde algımızı etkilemeye, bize ürün satmaya ya da belli görüşleri kabul ettirmeye çalışıyor. Bunu yapmanın en hızlı ve kestirme yolu aklımızı devre dışı bırakarak bizi duygusal ya da başka irrasyonel yöntemlerle ikna etmektir. Aristoteles’ten beri felsefeciler bu algı yönetimi stratejisinin farkındadır ve “retorik” başlığı altında incelerler...Yayın Müslüman neden yapay zekadan korkmaz?(Mardin Artuklu Üniversitesi Yayınları, 2023) Doko, Enis; Doko, Enis; İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Felsefe BölümüYapay zekâ (YZ), insan ve hayvanların gerçekleştirebildiği eylemleri bilgisayarlar ve makinelerin gerçekleştirebilmesini amaçlayan bir alandır. Başka bir ifadeyle, YZ yapay “bireyler” veya “hayvanlar” yaratmayı hedefler. Bu durum, normalde insanlara ve hayvanlara atfettiğimiz niteliklerin makinelerde de bulunmasını gerektirir. Bu niteliklerin bazıları, örneğin hesaplama ve tahmin etme gibi zekâya dayanırken, diğerleri, örneğin görmek gibi zekâya dayanmaz. Bu nedenle, YZ’nin daha doğru bir tanımı, insanlar ve hayvanlarla ilişkilendirdiğimiz psikolojik eylemleri (tanımak, hesaplamak, görmek, planlamak vb.) bilgisayarlar ve makinelerin gerçekleştirebilmesini sağlamayı amaçlayan disiplin olacaktır. (Boden, 2016)…
