19. yüzyıl Diyarbekir Şer‘iyye Sicilleri ve İstanbul Bâb Mahkemeleri muhâlea kayıtları ışığında Osmanlı'da kadına bakış
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erzurum Teknik Üniversitesi Yayınevi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Şer‘iyye Sicilleri diğer bir ifade ile Kadı Sicilleri Osmanlı mahkemelerinde kayıt altına alınan davaların toplandığı defterleri ifade etmektedir. Bu kayıtlar Osmanlı Devleti'nde İslâm hukukunun kadılar tarafından nasıl yorumlandığının yanı sıra siyasî, sosyal ve ekonomik birçok noktada toplumun yapısının incelenebileceği aslî kaynakları oluşturmaktadır. Dolayısıyla Osmanlı toplumunda kadının konumunu tespit etme noktasında da başvurulabilecek birincil kaynaklar Kadı Sicilleridir. Çalışmamızda söz konusu kayıtları merkeze alarak Osmanlı Devleti'ne uzun süre başkentlik yapmış İstanbul ile merkezden uzak fakat köklü medrese geleneği ile ilmî açıdan temayüz etmiş Diyarbekir ilinin Şer‘iyye Sicilleri mukayese edilmektedir. Ne var ki bu hususta derinlemesine bir çalışma yapabilmek adına çalışmamız 19. yy. ve kadının teklifi ile birlikte tarafların belli şartlar üzerinde anlaşmaları sonucu boşanmaları anlamına gelen “muhâlea” kayıtları ile sınırlandırılmıştır. Sonuç olarak bildirimiz 19. yy. muhâlea kayıtları özelinde bir yandan Osmanlı Devleti'nde merkezde ve merkezden uzak yerlerde İslam hukukunun uygulanışına/yorumlanışına diğer yandan ise kadınların toplumdaki konumuna bütüncül bir şekilde bakma imkânı sunmaktadır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
İslam Hukuku, Aile, Kadın, Boşanma, Muhâlea, Şer'iyye Sicilleri, İstanbul Bâb Mahkemeleri, Diyarbekir
Kaynak
II. Ulusal Kadın Temalı Öğrenci Kongresi: Bildiriler Kitabı
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Yavuz, H. (2022). 19. yüzyıl Diyarbekir Şer‘iyye Sicilleri ve İstanbul Bâb Mahkemeleri muhâlea kayıtları ışığında Osmanlı'da kadına bakış. II. Ulusal Kadın Temalı Öğrenci Kongresi: Bildiriler Kitabı, Erzurum, 8 Mart 2022.
