Tarihsel ve teorik açıdan adalet dairesinin uzun formu

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2021

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

İbn Haldun Üniversitesi Yayınları

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Araştırma projeleri

Organizasyon Birimleri

Dergi sayısı

Özet

Bu çalışmada, Orta Çağ İslâm siyaset düşüncesini oluşturan siyaset türünde kaleme alınmış olan kitapların hem muhtevaları hem de bölüm başlıkları açısından en temel, en önemli ve en merkezi kavramı olan adalet dairesi, yalnızca uzun formu dikkate alınmak koşuluyla, başlangıcından Osmanlı dönemine ait 16. yüzyılın sonuna kadarki dönemle sınırlı kalacak biçimde, söz konusu olan kavramın tarihsel süreci ve teorik arka planı veya ilkeleri olmak üzere, iki bakımdan, ele alınarak incelenmeye ve değerlendirilmeye gayret edilecektir. Tarihsel süreci açısından bakıldığında, birinci olarak, adalet dairesinin uzun formunun yer aldığı ilk kaynak ve uzun formun Orta Çağ İslâm siyaset düşüncesine ne şekilde ya da hangi yolla geçtiği tespit edilmeye ve bu tespitin ne anlama geldiği, bir başka ifadeyle, bu tespitten çıkan sonuç gösterilmeye çalışılacaktır. İkinci olarak, Orta Çağ İslâm siyaset düşüncesinin altında yer alan çeşitli siyaset türlerinde adalet daire-sinin uzun formuna yer veren kaynaklar, bu kaynakların yazıldıkları devletler ve coğrafyalar ile uzun formun nispet edildiği şahıslar ve temel unsurları ifade edilecektir. Kavramın teorik arka planı veya dayanağı olan ilkeler açı-sından bakıldığında ise, birinci olarak, merkezî bir siyaset düşüncesi kavra-mı olan adalet dairesinin uzun formunun ilkeleri temellendirilmeye ve bu ilkelerin, Yeni Platoncu felsefe çerçevesinde kabul edilebilecek olan Meşşaî felsefenin klâsik bilişsel yahut rasyonel psikolojiye karşılık gelen nefs teori-si, ahlâk felsefesi, doğa felsefesi, evren ve kozmoloji anlayışı ile metafizikten nasıl kaynaklandığı gösterilmeye çalışılacaktır. Son olarak ise, adalet daire-sinin uzun formunun, ilişkili olduğu devlet ve toplum düzeni ve yapısı ile bu devlet ve toplum yapısı ve düzeni içindeki önemi, anlamı ve işlevi analiz edilecektir.
In this study or article, we will try to analyze and evaluate the long form of circle of justice which is the basic, importance and central con-cept of different kinds of politics that belong to Islamic political thought in terms of historical background and theoretical or philosophical principles from beginning to end of sixteenth century of Ottoman period. From a historical perspective, firstly, we will try to determine the first book that the long form of circle of justice is found in it and afterwards we will try to show how the long form introduced into Islamic political thought externally. Secondly, we will try to explain and show the different and several Islamic political works that discuss and explain the long form and its main elements as well as the different and several states and regions in which they were writ-ten. From a theoretical or philosophical perspective, firstly, we will try to analyze the basic principles of the long form which is the central concept of political thought. Secondly, we will try to show how its principles are de-rived from the classical psychological and ethical philosophy and view of nature as well as cosmology and metaphysics of peripatetic philosophy that can be found acceptable in the extent of Neo Platonic philosophy. Finally, we will try to explain the kind of political thought, state and society that the long form belongs them and the meaning, importance and function of the long form in the structure and order of the state and society.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Adalet Dairesi, Uzun Form, ?ırrü’l-esr?r, Siyaset Düşüncesi, Düzen, Circle of Justice, Long Form, ?ırr al-a?r?r, Political Thought, Order

Kaynak

İslâm’da Medeniyet Bilimleri Tarihi (1. Cilt)

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Kömbe, İ. (2021). Tarihsel ve teorik açıdan adalet dairesinin uzun formu. R. Şentürk, A. Süruri, R. T. Kalyoncu, M. Sürün ve E. Morgül (Ed.). İslâm’da Medeniyet Bilimleri Tarihi (1. Cilt) içinde (299 - 315. ss.). İstanbul: İbn Haldun Üniversitesi Yayınları.