Anksiyete ile başa çıkmada nebevî öğretilerin rolü

Abstract

Anksiyete genel olarak yoğun endişe, korku ve gerginlik hisleri ile karakterize edilen bir durumdur. Anksiyete bozukluğu, kişinin günlük yaşamını etkileyen sürekli ve aşırı kaygı halini anlatır. Anksiyete, modern dünyada giderek artan bir sorun haline gelmiştir ve bireylerin yaşam kalitesini olumsuz etkilemektedir. İnsanın sadece maddi yönüne odaklanıp manevi yönünü ihmal eden materyalist mahiyete sahip modern psikoterapi ekollerinin anksiyete ile tam olarak başa çıkma konusunda başarılı olamadığı ve tedavisinde yetersiz kaldığı düşünülmektedir. Bu nedenle çalışmanın amacı, anksiyete ile başa çıkma sürecinde insanın maddi ve manevi yönünü bir bütünlük içinde ele aldığı değerlendirilen nebevî öğretilerin rolünü ele almaktır. Çalışmada, günümüzde kaygının neden olduğu maddi ve manevi sıkıntılar ele alınmış ve ayrıca nebevî öğretilerin kaygıyı yenme ve huzura ulaşmada hangi yönlerden etkili olduğu gibi hususlar, âyetler ve hadislerle temellendirilerek incelenmiştir. Nebevî öğretiler, kaygıyı hafifletmek ve başa çıkmak için bazı yollar gösterir. Bu noktada Hz. Peygamber'in hadisleri, anksiyeteyi azaltmada rehberlik eden önemli kaynaklardır. Çalışmada ele alınan dua, zikir, tefekkür ve namaz gibi ibadetlerin ve kadere iman, tevekkül, ahirete iman ve ölümle barışık olmanın bireylerin iç huzurunu bulmasına ve kaygıyı hafifletmesine yardımcı olduğu tespit edilmiştir. İstihârenin de kararsızlık ve endişe durumlarında yönlendirici role sahip olduğu görülmüştür. Şükür, olumsuz düşünceleri ve kaygıyı hafifletmekte Kur'ân tilaveti ise, ruhsal huzurun artmasına ve içsel sükûnetin sağlanmasına yardımcı olmaktadır. Hadislerde de teşvik edilen spor, gezinti, seyahat gibi aktiviteler kaygıyı azaltarak zihinsel rahatlama sağlamaktadır. Bu çalışma, nebevî öğretilerin anksiyete ile başa çıkmada önemli bir rol oynadığını göstermektedir. Nebevî öğretilerde yer alan dua, zikir, tefekkür, namaz, kadere iman, tevekkül, istiğfar, Kur'ân tilaveti, istihâre, ahirete iman, şükür gibi kavramlar ile bireylerin psikolojik iyi oluş düzeyleri ve anksiyete ile daha kolay baş çıkmaları arasında olumlu bir korelasyon bulunmaktadır. İslami değerlerin ve pratiklerin anksiyeteyle mücadeledeki etkileri, bireylerin ruhsal ve zihinsel sağlığını desteklemektedir. Bu nedenle, bu öğretileri hayatlarına dahil eden bireyler için gösterici mahiyete sahip olduğu görülmektedir.Anxiety is a condition characterized by intense feelings of worry, fear, and tension. Anxiety disorders describe a persistent and excessive state of apprehension that significantly impacts a person's daily life. Anxiety has become an increasingly prevalent issue in the modern world, negatively affecting individuals' quality of life. It is believed that psychotherapeutic approaches with a materialistic focus, neglecting the spiritual dimension, have not been entirely successful in addressing and treating anxiety. Hence, this study aims to explore the role of prophetic teachings, which are considered to integrate both the material and spiritual aspects of coping with anxiety. In this study, both the material and spiritual distress caused by anxiety in contemporary society are examined. Furthermore, the ways in which prophetic teachings contribute to overcoming anxiety and attaining tranquility are explored, supported by verses and hadiths. Prophetic teachings offer guidance on alleviating and coping with anxiety. This study demonstrates that prophetic teachings play an important role in coping with anxiety. There is a positive correlation between concepts such as supplication, remembrance of Allah, contemplation, prayer, faith in destiny, reliance on Allah, seeking forgiveness, recitation of the Quran, istikhārah, faith in the afterlife, gratitude, and individuals' levels of psychological well-being and their ability to cope with anxiety. Furthermore, activities such as engaging in sports, traveling, and enjoying permissible things, which are also encouraged in the hadiths, help reduce anxiety and provide mental relaxation. The effects of Islamic values and practices in combating anxiety support individuals' mental and psychological health. Therefore, these teachings serve as valuable guidance for individuals who incorporate them into their lives.