Odabaşı, İsmail Arda
Yükleniyor...
Araştırma projeleri
Organizasyon Birimleri
Adı Soyadı
İsmail Arda Odabaşı
İlgi Alanları
İletişim ve Kültür Tarihi, Sinema ve Basın Tarihi, Osmanlı İmparatorluğu'nun Geç Dönemi
Kurumdaki Durumu
Pasif Personel
3 sonuçlar
Arama Sonuçları
Listeleniyor 1 - 3 / 3
Yayın Osmanlı matbuat kapitalizmi ve milliyetçilik (1913-1914)(Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2021) Odabaşı, İsmail Arda; Odabaşı, İsmail Arda; İletişim Fakültesi, Yeni Medya ve İletişim FakültesiBalkan Savaşları’yla birlikte Türk milliyetçiliğinin kitleselleşme yoluna girmesi, kapitalist yayıncılığın desteğini almasısayesinde mümkün olabilmiştir. 1913-1914 senelerinde gerek Osmanlı medya sisteminin dönüşümü gerekse Türkçülüğün yükselişi, Balkan Savaşları ve 1913-1914 Boykotu’nun statükoyu sarstığı koşullarda matbuat kapitalizmi ile Türkçülüğün etkileşiminin sonucudur. Bu zaman diliminde payitahtta gözlenen matbu canlanma, ifadesini en başta bir dergi patlamasında bulur. Milliyetçi tonlar da içeren dergi furyası, Osmanlı matbuat kapitalizminin yeni atağını ve artık “Türk matbuat kapitalizmi” yoluna girişini temsil eder. Milliyetçiliğin yükselişi bir yönüyle, kendileri milliyetçi ve hatta Türk olsun veya olmasın, kâr amacı güden yayıncıların dahliyle ilgilidir. “Kitaphane/kütüphane” olarak anılan bu yayıncı kitapçılardan başka, genç yazarlar, matbuat emekçileri veseyirci okurlar da sürecin dinamik unsurları olarak göze çarpar. Kapitalist yayıncılığın geliştiği koşullarda görsellik, promosyon ve reklam gibi araçlar öne çıkarken piyasadaki rekabet, ifadesini giderek şiddetlenen polemiklerde bulur. Kökeninde ticari çıkar ve rekabet yatan polemikler siyasi ve ideolojik kisvelere bürünür, ulvi ideallerle perdelenir. Gazete, dergi, yıllık gibi süreli yayınların, her formda kitabın, panorama, albüm, fihrist, katalog, broşür, fotoğraf, kart, kartpostal, el ve duvar ilanı, afiş gibi matbu türlerin, dönemin yeni kitle iletişim aracı sinemanın toplamından müteşekkil “medya sistemi”, mücadelenin ve dönüşümün arenası olur.Yayın II. Meşrutiyet dönemi çocuk dergilerinde sinema ve Osmanlı'da çocuk seyirciler(Semire Ruken Öztürk, 2022) Odabaşı, İsmail Arda; İletişim Fakültesi, Yeni Medya ve İletişim Fakültesi; İletişim Fakültesi, Yeni Medya ve İletişim FakültesiOsmanlı çocuklarının sinema ile ilişkileri ve Osmanlı toplumunda çocuk sinema seyircisi hakkında bildiklerimiz hayli sınırlıdır. Okumakta olduğunuz makale, modernleşme süreci içinde toplumsal konumu dönüşmekte olan Osmanlı çocuklarının sinema ile ilişkilerini ve çocuk seyirci olgusunu irdelemektedir. Bu bağlamda makalenin birinci amacı ve aynı zamanda birinci bölümünün odağı, II. Meşrutiyet (1908-1918) yıllarında İstanbul’da çıkan Osmanlı Türkçesi çocuk dergilerinde sinemanın ne şekilde işlendiğini ortaya koymaktır. Sinema-çocuk ilişkisini ve çocuk seyirciyi şekillendiren faktörlerden biri olan çocuk yayınlarından elde edilen bilgiler ve bulgular makalenin ikinci amacına hizmet edecektir. Çalışmanın doğrudan çocuk seyirciye odaklanan ikinci bölümünde evvela çocuk seyircinin kitleselleşme sürecinin tanıkları ve kanıtları üzerinde durulmuş, ardından, çocuk seyirci kitlesinden somut/bireysel örneklere odaklanılmıştır. Osmanlı İmparatorluğu’nun son yıllarında çocuk dergileri çocukların sinemaya gitmelerini çoğu kez teşvik etmişlerdir. Sinemayı çağdaşlıkla, teknoloji ve bilimle özdeşleştirerek ona olumlu bir anlam yüklemekten başka, sayfalarına sinema salonlarının ve sinematik eşyalar satan mağazaların reklamlarını da almışlardır. Üstelik sinema bileti, sinema cihazı gibi promosyon ödülleri dağıtarak ve düzenledikleri etkinliklerde film gösterimlerine yer vererek, küçük okurlarına sinemayı doğrudan deneyimleme fırsatı sunmuşlardır. Çoğu resimli olan ve dolayısıyla okundukları kadar ve belki de okunduklarından çok seyredilen çocuk dergileri, matbu görsel seyri üzerinden çocukları film seyrine, yani sinema seyircisi olmaya hazırlarlar. II. Meşrutiyet yıllarında sinemaya yönelik rağbet giderek artarken, çocuk seyircinin kitleselleşmesini besleyen önemli faktörlerden birinin de çocuk dergileri olduğu anlaşılır. Çocuk dergilerinde sinema içeriklerinin çoğalması, sinematik promosyonlara ve reklamlara rastlanması, bu kitleselleşmenin karinelerinden biridir. Dergiler söz konusu süreci hem yansıtmış hem beslemişlerdir. Bir başka olgu da Osmanlı toplumunda milliyetçiliğin yükselişine paralel olarak çocuk dergilerinin sinematik içeriklerine milliyetçiliğin sızmaya başlamasıdır.Yayın Bir İstiklal Savaşı filmi (Zafer Yollarında) anlatısının geleneksel sinema historiyografisinde inşası ve tarihî hakikatler(Afyon Kocatepe Üniversitesi, 2023) Odabaşı, İsmail Arda; İletişim Fakültesi, Yeni Medya ve İletişim FakültesiUlusal bayramlarda televizyonlarda, Kurtuluş Savaşı belgesellerinde, internet ortamının değişik mecralarında İstiklal Savaşı içerikli sinema görüntülerine sık sık rastlanır. Milli Mücadele ve Cumhuriyet‟in ilanı (1919-1923) sürecinde çeşitli kurum ve kuruluşlarca İstiklal Savaşı içerikli kurmaca olmayan (belge/aktüel/mizansen) filmler alındığı iyi bilinen bir olgudur. Ancak, üzerlerine ayrıntılı bilimsel çalışmalar yapılmadığı gibi, bu filmlerin tam bir envanteri dahi henüz çıkarılabilmiş değildir. Söz konusu filmler hakkında bildiklerimiz bugün hâlâ çok sınırlıdır. Dahası, Türkiye‟de 1940‟larda başlayan sinema tarihi literatüründe bu konu gayet karmaşık bir görünüm de arz etmektedir. Çok sınırlı kalmış olan bu literatüre, kısacık olmasına rağmen belirsizlikler, tutarsızlıklar ve hatalar hâkimdir. Söz konusu filmlerin en tanınmışlarından biri Zafer Yollarında ismini taşır ve okumakta olduğunuz makalenin odağında da bu sinema filmi bulunmaktadır. Makalenin biri sinema tarihine diğeri sinema tarih yazımına ilişkin iki temel amacı mevcuttur: Birincisi, yaklaşık seksen senedir hakkında neredeyse hiçbir yeni şey söylenemeyen Zafer Yollarında filmini birincil kaynakların ışığında aydınlatmak ve hakkındaki anlatıyı, içerdiği yanlışlardan arındırarak yeniden kurmak. İkincisi, Zafer Yollarında‟ya ilişkin historiyografinin 1940‟lardan günümüze izini sürerek sinema tarihi içinde spesifik bir anlatının inşa sürecinin bir anlamda anatomisini çıkarmak. Bu mikro takip ve analiz, Osmanlı/Türk erken dönem sinemasını konu edinen tarihyazımının genel (makro) bir manzarasını vermek bakımından bir model işlevi de görecektir.
