Yeni ilm-i kelâm bağlamında madde ve kuvvet adlı esere yazılan reddiyeler
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2021
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İbn Haldun Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Batı'da bilim devrimi ve aydınlanma sonrası ciddi bir ivme kazanan ve maddeyi yegâne gerçeklik olarak kabul eden bilimsel materyalizmin Osmanlı'ya girişi, XIX. yüzyıl ortalarında Batılı tarzda okulların açılması ve maddeci fikirlerin sadeleştirilip popülerleştirildiği eserlerin Osmanlıcaya çevirileri ile gerçekleşmiştir. Bu eserlerden en çok yankı uyandıranı Louis Büchner'in (öl. 1899) Madde ve Kuvvet'i (Kraft und Stoff, 1855) olup materyalizmin şiddetli savunucularından Baha Tevfik (öl. 1914) ve Ahmed Nebil'in (öl. 1945) 1911 yılında tercüme ettiği esere, dönemin aydınları tarafından nitelikli reddiyeler yazılmıştır. Araştırmamız kapsamında inceleyeceğimiz eserler arasında İsmail Ferid'in (öl. [?]) İbtâl-i Mezheb-i Maddiyyun'u (İzmir, 1895), Harputizade Hacı Mustafa Lütfi Efendi'nin (öl. 1920) Red ve İsbât'ı (İstanbul, 1912), Şehbenderzâde Ahmed Hilmi'nin (öl. 1914) Huzûr-ı Akl ü Fende Maddiyyun Meslek-i Dalâleti (İstanbul, 1914) ve İsmail Fenni Ertuğrul'un (öl. 1946) Maddiyyun Mezhebinin İzmihlâli (İstanbul, 1928) yer almaktadır. Materyalizmin II. Meşrutiyet'ten sonra önü alınamaz bir şekilde yükselişi, bu fikirle mücadele noktasında kelâm ilminin çağın ihtiyaçları göz önünde bulundurularak yenilenmesini gündeme getirmiştir. Amacımız Yeni İlm-i Kelâmın inşasını zaruri kılan atmosferi yansıtıp kelâm ilminin çağın inanç problemlerine ışık tutma işlevine dikkat çekmektir.
Scientific materialism, asserting matter as the mere reality, had gained an enormous momentum after the scientific revolution and the enlightenment. Scientific materialism was introduced to the Ottoman Empire by the establishment of Western-style schools and the translation of the works in which materialist ideas were simplified and popularized. The most resonant of these works is Louis Büchner's (d. 1899) Force and Matter (Kraft und Stoff, 1855). Force and Matter is translated by the fierce defenders of materialism Baha Tevfik (d. 1914) and Ahmed Nebil (d. 1945) in 1911 and qualified criticisms were written on this translation by the intellectuals of the period. The works that we will examine within the scope of our research are Ismail Ferid's (d. [?]) İbtâl-i Mezheb-i Maddiyyun (İzmir, 1895), Harputizade Hacı Mustafa Lutfi's (d. 1920) Red ve İsbât (İstanbul, 1912), Şehbenderzade Ahmed Hilmi's (öl. 1914) Huzûr-ı Akl ü Fende Maddiyyun Meslek-i Dalâleti (İstanbul, 1914) and Ismail Fenni Ertugrul's (d. 1946) Maddiyyun Mezhebinin İzmihlâli (İstanbul, 1928). The inexorable rise of materialism after the Second Constutional Era brought the renewal of Kalam considering the demands of the age into the question. Our aim in this study is to reflect the atmosphere that makes the construction of the New Science of Kalam indispensable and to draw attention to substantial function of Kalam that is shedding light on the problems of belief of the age.
Scientific materialism, asserting matter as the mere reality, had gained an enormous momentum after the scientific revolution and the enlightenment. Scientific materialism was introduced to the Ottoman Empire by the establishment of Western-style schools and the translation of the works in which materialist ideas were simplified and popularized. The most resonant of these works is Louis Büchner's (d. 1899) Force and Matter (Kraft und Stoff, 1855). Force and Matter is translated by the fierce defenders of materialism Baha Tevfik (d. 1914) and Ahmed Nebil (d. 1945) in 1911 and qualified criticisms were written on this translation by the intellectuals of the period. The works that we will examine within the scope of our research are Ismail Ferid's (d. [?]) İbtâl-i Mezheb-i Maddiyyun (İzmir, 1895), Harputizade Hacı Mustafa Lutfi's (d. 1920) Red ve İsbât (İstanbul, 1912), Şehbenderzade Ahmed Hilmi's (öl. 1914) Huzûr-ı Akl ü Fende Maddiyyun Meslek-i Dalâleti (İstanbul, 1914) and Ismail Fenni Ertugrul's (d. 1946) Maddiyyun Mezhebinin İzmihlâli (İstanbul, 1928). The inexorable rise of materialism after the Second Constutional Era brought the renewal of Kalam considering the demands of the age into the question. Our aim in this study is to reflect the atmosphere that makes the construction of the New Science of Kalam indispensable and to draw attention to substantial function of Kalam that is shedding light on the problems of belief of the age.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Bilimsel Materyalizm, Kelâm, Louis Büchner, Madde ve Kuvvet (Kraft und Stoff), Reddiye, Yeni İlm-i Kelâm, Criticism, Force and Matter (Kraft und Stoff), Kalam, New Science of Kalam, Scientific Materialism
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Akten, S. (2021). Yeni ilm-i kelâm bağlamında madde ve kuvvet adlı esere yazılan reddiyeler. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İbn Haldun Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
