İbn Haldun Üniversitesi Kurumsal Akademik Arşivi
DSpace@İHÜ, İbn Haldun Üniversitesi tarafından doğrudan ve dolaylı olarak yayınlanan; kitap, makale, tez, bildiri, rapor, araştırma verisi gibi tüm akademik kaynakları uluslararası standartlarda dijital ortamda depolar, Üniversitenin akademik performansını izlemeye aracılık eder, kaynakları uzun süreli saklar ve yayınların etkisini artırmak için telif haklarına uygun olarak Açık Erişime sunar.
Güncel Gönderiler
[Book Review]: "Psychology and Islam"
(Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, 2025) Karadeniz, Beyza Nur
Ali Ayten ve Amjad M. Hussain tarafından yazılan Psychology and Islam, İslam medeniyetinin psikolojiye katkılarını ve bu katkıların modern psikolojiyle ilişkisini ele alan bir giriş eseridir. Kitap, İslam’ın insan doğası, maneviyat ve ruh sağlığı üzerindeki etkilerini inceleyerek, psikoloji tarihi içinde İslami bakış açısının nasıl şekillendiğini ortaya koyuyor. Antik Yunan’dan başlayarak, Orta Çağ’daki Müslüman filozoflar ve modern Batı psikolojisine kadar geniş bir perspektiften psikolojinin tarihsel gelişimini ele alıyor. Özellikle İslam dünyasında "ilmü’n-nefs" olarak bilinen disiplin üzerine bir çerçeve sunuyor. Kitap, dindarlık ve maneviyat kavramlarını bireysel ve toplumsal boyutlarıyla karşılaştırmalı bir şekilde inceliyor. Dindarlığın ruh sağlığı üzerindeki etkileri, farklı kültürel bağlamlarda olumlu ve olumsuz yönleriyle ele alınıyor; Batı ile Müslüman toplumlar arasındaki yaklaşımlar arasındaki farklar da tartışılıyor. Özellikle obsesif kompulsif bozukluk gibi ruhsal hastalıklar, dini ve kültürel bağlamlarıyla birlikte ele alınıp, Müslüman toplumlardaki ampirik çalışmalarla destekleniyor. Her bölüm sonunda yer alan "Sonuçlar ve Gelecek Çalışmalar için Yönergeler" kısmı, ele alınan konulara dair değerlendirmeler ve gelecekte yapılabilecek araştırmalar için öneriler sunuyor. Psychology and Islam, İslam psikolojisi alanında çalışmak isteyen araştırmacılar ve okuyucular için bir giriş kaynağı olarak öne çıkıyor.
[Book Review]: "Orta Çağ Avrupası’nda Katolik-Katar Çatışması; Otorite, Savaş ve Engizisyon"
(Ankara Üniversitesi, 2025) Çelebi, Ayşenur
‘’Orta Çağ Avrupası’nda Katolik-Katar Çatışması; Otorite, Savaş ve Engizisyon’’ adlı eser, Dr. Feyza Uzunoğlu tarafından kaleme alınarak, yüzyıllarca hak ettiği ilgiyi göremeyen Orta Çağ Hristiyan heresisine dair çalışmaları kapsamaktadır. Bilhassa İngiltere’nin başı çektiği ve Amerika’da da önemli çalışmaların yapılmasına mukabil, Türkiye’de de bu hususta önemli bir kaynak teşkil etmesi açısından son derece önem arz eden ve incelenmeye değer bir konu ve eser olduğu kanaatini yansıtmaktadır. Zira, bu minvalde Türkiye’de yeteri kadar çalışma yapılmadığı görülmektedir. Hristiyan heresisinin mihenk taşı olarak görülebilecek olan Katarların, Orta Çağ Katolik-Katar çatışması; otorite, savaş ve engizisyon alt başlıkları dahilinde ele alınması kıymetli görünmektedir. Dünya tarihinde devrim yüzyılı olarak adlandırılan XII. yüzyılın Güney Fransa’sında ortaya çıkan muhalif gruplar, Katolik Kilisesi tarafından bir tehdit olarak algılanmış ve heretik statüsünde değerlendirilmiştir. Siyasi, dini, ekonomik, sosyolojik ve pek çok kültürel evrim ve devrimin vuku bulmasına sebep olan bu gruplar, günümüzde var olan olguların tarihsel sürecine ışık tutmaktadır. Bu nedenle, ‘’Orta Çağ Avrupası’nda Katolik-Katar Çatışması; Otorite, Savaş ve Engizisyon’’ adlı çalışma, Türkiye’de nadiren ele alınan bir konunun detaylı araştırılması sonucu ortaya çıkarılmış kıymetli bir eserdir. Eser, giriş ve sonuç bölümleri hariç olmak üzere dört kısma ayrılmaktadır; Birinci bölüm: ‘’Teorik Çerçeve: Bourdieu Sosyolojisi’nde Anahtar Kavramlar’’ İkinci bölüm: ‘’Katarların Tarih Yazımındaki Yaklaşım Farklılıkları ve Güncel Tartışmalar Ekseninde Köken Problemi’’ Üçüncü bölüm: ‘’Retorik Tartışma’’ ve son olarak Dördüncü bölümde ise: ‘’ Şiddetin Kutsanmış Dayanakları’’ adlı mevzu ile geniş ve detaylı bir perspektiften ‘’ Orta Çağ Dönemi’nde Katolik-Katar Çatışması’’ ele alınmıştır. Bilhassa Bourdieu’nun kavramları yardımıyla konunun analiz edilmeye çalışılması ise akademik bir yaklaşım gereğince son derece önem arz etmektedir.
Fıkıhta matematiğin işlevselliği: Hârezmî'nin Kitâbu'l-Muhtasar fî Hisâbi'l-Cebr ve'l-Mukâbele eserinde ferâiz bölümünün tahlil ve değerlendirmesi
(Yalova Üniversitesi, 2023) Yılmaz, Zehra Gülsüm
[No Abstract Available]
Vaz‘î hükmün vaz’ı: Âmidî ve Râzî'de şer’î hüküm nazariyesinin karşılaştırılması
(İstanbul Üniversitesi, 2023) Yılmaz, Zehra Gülsüm
Dinin temellendirilmesinin ve ana kaynaklarının anlaşılmasının metodolojisini sunan usûlü fıkıh ilmi, faaliyeti itibariyle delillerden yola çıkarak şer’î hükümlere ulaşmayı hedefler. Şer’î hükmün taksimi meselesi ise dördüncü asırdan itibaren alimler tarafından farklı şekillerde ele alınmıştır. Bu taksimdeki önemli noktalardan biri de mükellefin fiillerine ilişkin şâriin hitabı olan teklifî hükümler ile şâriin bir şeyi başka şey için sebep, şart yahut mâni kılması anlamına gelen vaz‘î hükümler ayrımının yapılmasıdır. Usûl eserleri incelendiğinde teklifî hüküm-vaz’î hüküm taksimini ilk vaz’ eden kişinin Eş’arî usûl alimi Seyfeddin midî olduğu görülür. Amidî mütekellim usûl metoduna uygun olarak yazdığı eseri el-İhkâm’ın ilk bölümünü usûlü fıkıh ve mebâdîsine ayırmış, hüküm meselesini de fıkhî mebâdi altında işlemiştir. Daha önceki usulcülerin hüküm tasnifinde bulunan teklifî hükme vaz’î hükmü de dahil eden midî, bu taksimi ile kendisinden sonraki alimleri büyük ölçüde etkilemiştir. Nitekim midî’den sonra mezkûr ayrımı İbn Hâcib devam ettirmiş ve zaman içerisinde teklifîvaz’î hüküm tasnifi yaygınlaşarak usûl literatürüne dahil olmuştur. midî'nin çağdaşı olan Fahreddin Râzî’nin usûl eseri el-Mahsûl’de ise bu ayrımın olmadığı ve şer’î hüküm başlığı altında teklifî hüküm kaydını kullanmaksızın hükümlere yer verildiği görülür. Bununla beraber Râzî sebep, şart gibi vaz’î hükme dayanan unsurları ise şer’î hükümlerin alameti olarak ele alır. Müteahhir dönemin başlangıcına tekabül eden Râzî- midî devrindeki bu eserlerin genel itibariyle ilimleri, özelde ise usûlü fıkıh ilmini yeni bir bakış açısıyla ele almaları, bu dönemdeki çalışmaları müstakil olarak mercek altına almayı gerektirir. Bu bağlamda aynı dönemde yaşayıp vicâhen görüşmedikleri halde Gazzâlî usûl çizgisinden etkilenen ve mesâil ile tertip açısından sonraki alimlere büyük oranda tesir eden mezkûr iki alimin hüküm nazariyesindeki sistematik yaklaşımlarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi ve midî’nin vaz’î hükmü usûl literatürüne dahil edişinin ortaya konulması, usûle katkılarının görülmesi açısından araştırılmaya değer mahiyettedir. Bu minvalde çalışmada Râzî ve midî’nin şer’î hüküm anlayışları mukayeseli olarak ele alınacak ve midî’nin vaz’î hüküm ayrımı ile usûle getirdiği katkı incelemeye tabi tutulacaktır.
Breaking the fear loop: A CBT case study of panic disorder with agoraphobia
(Diamond Scientific Publishing, 2025) Zorlu, Ayşe Selin
This case report presents the cognitive-behavioral treatment of a 38-year-old woman diagnosed with panic disorder with Agoraphobia and comorbid Major Depressive Disorder. The client experienced intense panic attacks, avoidance of open and enclosed spaces, and heavy reliance on her spouse. The case formulation was based on the Clark and Salkovskis (1991) model, emphasizing catastrophic misinterpretations of bodily sensations and safety behaviors. Treatment involved psychoeducation, cognitive restructuring using the ABC model, and targeted behavioral experiments. Graded exposure to avoided situations (e.g., leaving safety cues, traveling alone) was introduced progressively. By session 11, significant reductions were observed in anxiety and depression scores (e.g., BAI from 49 to 22; BDI from 38 to 13), along with improved functioning and autonomy. The client began reengaging with daily activities and reported enhanced emotional connection with her family. The case illustrates how a structured CBT model can effectively address panic-agoraphobic symptom cycles by challenging maladaptive beliefs and safety strategies. Therapy was conducted under expert psychiatric supervision, with full informed consent and anonymization of personal data.
