Zaidi, Ali Hassan2018-12-242018-12-242016Zaidi, A. H. (2016). İbn Haldun’un İlm-i Ümranında Bilimsel Ruha Karşı Mistik Ruhun Yeri. İbn Haldun Çalışmaları Dergisi, 1(2), 331-342.2651-379Xhttps://dx.doi.org/10.36657/ihcd.2016.16https://hdl.handle.net/20.500.12154/576Modernist ve pozitivist görüş İbn Haldun’un toplumların yükselişi ve düşüşü teorisinin sadece tümevarımsal gözleme dayandığını varsayar. İbn Haldun’un görüşünde ise, sosyal alemi anlamak, toplumların yükseliş ve düşüşünün rasyonel sebeplerinin ampirik bilgisinden fazlasını ve vahyin gerçeklerini gerektirir. Bu bağlamda yapmış olduğu açıklamalar sadece insanlık tarihindeki ani mekanizmaya işaret eder ve Kur’an’ın mesajına da aykırı değildir. Felsefi ve dini bilimlerin düalizmden bile daha önemli olan yönü İbn Haldun’un İlm-i Ümran’ının canlandırılmasındaki üçlü mimarisidir. O, İlm-i Ümran’ı diğer alemlerden ayırmadan sosyal varoluşun orta alemine doğru yapmaktadır. İbn Haldun’un bilimi kuşatıcıdır, çünkü o vahiyden belirleyici sezgiler içerir. İbn Haldun ne bir rasyonalist görüşe ne de yörecilik bir dini görüşe sahiptir. Onunkisi insan varlığının paradokslarını yakalamak için arayan ve başarılı bir şekilde yöneten geniş bir vizyondur. Bu makale, bahsedilen çapraz okumalar bağlamında, İbn Haldun adına yapılmış genel geçer söylemler ile kendisine ait metinlerdeki entelektüel pasajlar ile yapılmış karşılaştırmalı bir inceleme gayretidir.The modernist and positivist approach presupposes that Ibn Khaldun’s theory of the rise and fall of societies depends solely on inductive observation. In Ibn Khaldun’s theory, however, understanding the social world requires the knowledge of revelation and more than the empirical knowledge of rational reasons behind the rise and fall of societies. In this regard, his explanations refer only to the sudden mechanism in the history of humanity and are not contrary to the message of the Quran. The aspect of philosophy and religious sciences, which is more important even than dualism, is the triple architecture in reviving Ibn Khaldun’s Ilm al-Umran. He studies Ilm al-Umran towards the middle world of social existence, without separating it from other worlds. Ibn Khaldun’s science is encompassing because it includes certain insights from the revelation. Ibn Khaldun has neither a rationalist nor a religious viewpoint. His is a wide vision which seeks and successfully manages the paradoxes of human existence. This article is an attempt of comparative analysis of the conventional discourses on Ibn Khaldun and the intellectual passages in his works within the context of aforementioned cross readings.trAttribution-ShareAlike 3.0 United Statesinfo:eu-repo/semantics/openAccessİbn HaldunModernizmİlm-i ÜmranAsabiyetSufizmMistisizmIbn KhaldunModernismIlm al-UmranAsabiyyaSufismMysticismArticle12331342