Kalyoncu, Rıza Tevfikİnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Felsefe Bölümü2024-08-202024-08-202024Kalyoncu, R. T. (2024). Fârâbî’ye göre teolojik-kelâmî yöntem. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 11(1), 400-428. https://www.doi.org/10.51702/esoguifd.13865892147-81712980-1109https://www.doi.org/10.51702/esoguifd.1386589https://hdl.handle.net/20.500.12154/2958Bu makalede Fârâbî’nin Ḳıyâsü’ṣ-ṣaġīr eserinin içeriğine yakından bakılarak bu eserin Fârâbî mantığının geneline nasıl oturduğu konular üzerinden incelenmektedir. Bu eserin Fârâbî felsefesi içerisindeki konumu ve Fârâbî’nin bu eserdeki tasvirleri ile ilgili çalışmalarda farklı yorumlar ön plana çıkmaktadır. Bu yorumlar dikkate alındığında Fârâbî’nin kelâmın yöntemini nasıl incelediği tam olarak vuzuha kavuşmamaktadır. Çalışmada Fârâbî’nin kelâmcılarının yöntemini temsil ve tümevarım arasında ara bir noktaya yerleştirdiği bunun da Fârâbî’nin anlam teorisi ile doğrudan alakalı olduğu ispatlanmaktadır. Bu çerçevede öncelikle Fârâbî’nin temsil ve tümevarım ile ilgili yaklaşımı açıklığa kavuşturulduktan sonra akabinde kelâmcıların yönteminin neden tam olarak temsil ya da tümevarım değil de bu iki unsurdan parçalar barındıran bir metot olarak tasvir edildiği gösterilmektedir. Çalışmada gösterileceği üzere konuyla ilgili çalışmalarda Fârâbî’nin kıyas teorisindeki farklılaşma onun kelâmcıların yöntemine daha yakından ve Aristoteles mantığının gözlüğüyle bakabilmesini mümkün kılmıştır. Makalenin temel iddiası Fârâbî’nin kelâm yöntemini temsil ve tümevarım arasında bir noktada değerlendirerek genel mantık kurgusu ile uyumlu bir neticeye ulaştığını göstermektir.The article contains a close reading of the content of Short Book of Syllogism According to the Method of Theologians. The secondary literature about this topic has different views about how to classify this text inside al-Fārābī’s logical corpus. When these interpretations are considered, the analyses made by al-Fārābī is not understood correctly and clearly. This article tries to prove that al-Fārābī’s evaluation of the method of theologians is based on the interactive character of his logic. In addition, al-Fārābī analyzes the method of theologians as a method between analogy and deduction. As the article shows, this analysis of al-Fārābī is because of his differentiation from the orthodox Aristotelian idea of syllogism. However, the nature of the interactive relation between different realms of meaning in al-Fārābī’s logic deserves another study, the article covers the points that shape al-Fārābī’s evaluation of the method of theologians. In general, al-Fārābī extends the meaning of the concept of syllogism and provides the idea that issues regarding to the verbal might be classified under syllogism. The article’s thesis is that this framework shaped al-Fārābī’s explication of the method of theologians.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessMantıkKelâmYöntemTemsilTümevarımAnlamLogicIslamic TheologyMethodAnalogyInductionMeaningArticle11140042810.51702/esoguifd.13865891228661